Á tímum þar sem sjálfbærni er sífellt meira í brennidepli, er eldhúsið kjörinn staður til að hefja breytingar. Með nokkrum einföldum en áhrifaríkum skrefum getum við minnkað matarsóun og sparað pening í leiðinni.
Hér er leiðarvísir fyrir þá sem vilja breyta eldhúsinu sínu í sjálfbærari stað.
Skipulagið byrjar við innkaupin
Grunnurinn að því að draga úr matarsóun byrjar við innkaupin. Með vel ígrundaðri áætlun er hægt að lágmarka það magn matvæla sem fer til spillis.
- Skrifaðu lista: Gerðu vikumatseðil og skrifaðu niður nákvæmlega það sem þú þarft áður en þú ferð í búðina.
- Forðastu „þetta gæti verið gott að eiga“: Kaup á matvörum sem þú veist ekki hvað þú ætlar að gera við endar oft í ruslinu.
- Veldu matvæli úr nærumhverfi: Með því að velja íslenskt grænmeti, kjöt og mjólkurvörur dregur þú úr kolefnisspori matvæla.
Skapandi nýting á afgangum
Afgangar þurfa ekki að vera leiðinlegir – þeir geta orðið upphafið að næstu bragðgóðu máltíð. Með örlitlu hugviti er hægt að búa til spennandi rétti úr því sem annars myndi enda í ruslinu.
- Nýttu afganga: Gerðu hræru úr afgöngum, t.d. steikt grænmeti með eggjum eða grjónarétti með afgöngum af kjöti og kryddjurtum.
- Frystu til seinni tíma: Bakaðu brauð úr banana sem er orðinn of þroskaður, frystu soðið pasta fyrir fljótlega máltíð eða blandaðu grænmetisafgöngum í súpu.
Lífrænt sorp
Ef þú ert með garð eða aðgang að safnhaug er lífrænn úrgangur verðmæti sem má endurvinna í næringarríkan jarðveg.
- Molta í bakgarðinum: Settu saman matarúrgang, t.d. grænmeti, eggjaskurn og kaffikorg, og leyfðu því að brotna niður. Eftir nokkrar vikur ertu með lífrænan áburð fyrir plönturnar þínar.
- Vistvænar lausnir í fjölbýli: Þeir sem búa í fjölbýli geta notað lítil safnkör til að gera sinn eigin lífræna áburð, jafnvel á svölum.
Umhverfisvænar umbúðir
Plast er víða óvinur umhverfisins, en það eru fjölmargar leiðir til að minnka notkun þess í eldhúsinu.
- Fjölnota umbúðir: Fjárfestu í bývaxklútum, glerílátum eða stálílátum fyrir afganga.
- Mundu eftir pokanum: Notaðu taupoka við innkaup og kauptu lausar vörur í stað pakkaðra.
- Fylltu á: Veldu verslanir sem bjóða upp á að fylla eigin ílát af þurrefnum eins og hnetum, korni eða kryddum.
Vandaðu valið
Það er sjálfbærara – og bragðbetra – að velja hráefni sem eru fersk og í takti við árstíðirnar.
- Íslensk hráefni: Prófaðu íslenskt bygg í stað innfluttra hrísgrjóna eða nýttu íslenskan fisk í stað frosinna innfluttra tegunda.
- Borðaðu eftir árstíðum: Kauptu það sem ræktað er í nærumhverfinu að hverju sinni.
Orkusparnaður í eldhúsinu
Sjálfbærni snýst ekki bara um matvæli heldur líka hvernig þau eru útbúin.
- Orkunýting: Eldaðu stærri skammta í einu og frystu hluta til að spara orku. Notaðu lok á potta og láttu vatn ekki sjóða lengur en nauðsynlegt er.
