Í dag blasir við allt önnur mynd en sá heimur sem við höfum starfað í síðustu áratugi. Viðskiptahömlur, þ.á.m. innflutningstollar, hafa ekki endilega verið eitthvað sem fyrirtæki eins og okkar hefur þurft að líta sérstaklega til þegar tekin er ákvörðun um hvar eigi að framleiða vörur. Þetta er breytt landslag,“ segir Sveinn Sölvason, forstjóri Emblu Medical, þegar hann er spurður út í áskoranir við að reka alþjóðlegt fyrirtæki um þessar mundir.

Framleiðsla félagsins fer að mestu leyti fram á þremur stöðum: Íslandi, Mexíkó og þar að auki hefur félagið útvistað framleiðslu til samstarfsaðila í Asíu, þar á meðal í Kína.

Sveinn segir fyrirtækið fylgjast grannt með stöðu alþjóðamála. Viðbótartollar á vörur framleiddar í Kína skapi óvissu og aukinn kostnað.

„Nú hefur Bandaríkjastjórn sett á 10% innflutningstolla á allar vörur frá Kína, þ.á.m. okkar vörur – og það eykur strax kostnað okkar frá degi til dags. Þessir tollar eru komnir til að vera. Þar að auki er óvíst hvað verður um tollana sem átti að leggja á Kanada og Mexíkó en var frestað tímabundið. Þetta skapar allt óvissu.

Við höfum sett talsverðan tíma í að átta okkur á þeim sviðsmyndum sem gætu komið upp og hvernig við bregðumst við þeim. Á sama tíma eru þetta hlutir sem við stjórnum ekki. Það þarf að myndast einhver lína í þessu áður en við tökum stórar og drastískar ákvarðanir um framleiðslu og skipulag okkar reksturs,“ segir Sveinn.

Þess má geta að Donald Trump Bandaríkjaforseti hefur nú bætt í síðan þetta viðtal var tekið. Nú eru Kínatollarnir komnir upp í 20% og tollar á Kanada og Mexíkó tekið gildi.

Settur hefur verið 25% tollur á flestar vörur frá Kanada. Undantekningin er olía, gas og raforka en 10% tollur var settur á þessar vörur. Sömuleiðis hefur verið lagður 25% tollur á allar vörur frá Mexíkó.

Ísland gæti einangrast 

Sveinn segir að viðbótartollar muni að öllum líkindum leiða til hærra verðs til viðskiptavina. Félagið muni, eins og önnur félög í sömu stöðu, ráðast í þær aðgerðir sem það telur skynsamlegar til að standa vörð um reksturinn og framfylgja arðsemismarkmiðum.

„En það sem blasir við er að þetta verður líklega ekki eina breytingin sem verður á næstu árum. Svo fer þetta líka eftir því hvað önnur lönd gera – nú hefur Bandaríkjastjórn talað ítrekað um að það verði mögulega settir á innflutningstollar á allan innflutning frá Evrópu. Þá er spurning hvernig ESB svarar því,“ segir Sveinn og bendir á að Ísland gæti, í einhverjum sviðsmyndum, einangrast frá Bandaríkjunum og Evrópu vegna tolla beggja vegna – enda stendur Ísland utan tollabandalags Evrópu.

„Ég hef aðeins áhyggjur af því hvort og þá hvernig Ísland getur haft áhrif á þá stöðu. Við getum auðvitað farið í tvíhliða viðræður við Bandaríkin og Evrópusambandið og reynt að tryggja okkar hagsmuni. En það er spurning hvaða aðgengi Ísland hefur og hvar við lendum í forgangsröðuninni sem mjög lítið land á stórum markaði.“

Hann segir Ísland þurfa að meta það hvar sínum högum sé best búið sem hluti af stærri heild.

„Þetta mun örugglega ýta aftur af stað umræðu um ESB. Þetta er mikið hagsmunamál fyrir okkur sem erum í útflutningi frá Íslandi, og þessi mikla óvissa hefur skapað nýja vídd í rekstri alþjóðlegs fyrirtækis eins og okkar.

Ef maður á hins vegar að líta á björtu hliðarnar sýnist manni á viðbrögðum evrópskra hlutabréfamarkaða að markaðurinn vilji ekki meina að allar þessar breytingar verði endilega að veruleika.“

Nánar er rætt við Svein í sérblaði Viðskiptablaðsins um Iðnþing sem fer fram í Silfurbergi í Hörpu í dag. Áskrifendur geta lesið viðtalið í heild hér.