Festa lífeyrissjóður býður upp á bestu kjörin á verðtryggðum húsnæðislánum, bæði á breytilegum sem og föstum vöxtum. Verðtryggðir breytilegir vextir á húsnæðislánum sjóðsins nema 3,15% og verðtryggðir fastir vextir eru 3,6%. Birta lífeyrissjóður kemur skammt undan með 3,25% verðtryggða breytilega vexti og einnig 3,6% verðtryggðra fasta vexti.

Sá sjóður sem býður upp á þriðju hagstæðustu kjörin á verðtryggðum húsnæðislánum er Stapi lífeyrissjóður með 3,7% verðtryggða breytilega vexti og 4,1% verðtryggða fasta vexti. SL lífeyrissjóður fylgir fast á hæla Stapa með 0,05% hærri vexti á bæði breytilegum og föstum verðtryggðum vöxtum. Lífeyrissjóður bænda býður svo einnig upp á 3,75% verðtryggða breytilega vexti.

Af bönkunum býður Landsbankinn upp á bestu kjörin á bæði breytilegum og föstum verðtryggðum vöxtum. Breytilegir verðtryggðir vextir bankans eru 4% og fastir verðtryggðir vextir 4,55%. Til samanburðar eru bæði breytilegir og fastir verðtryggðir vextir Íslandsbanka 4,75%. Þá nema breytilegir verðtryggðir vextir Arion banka 4,79% á meðan fastir verðtryggðir vextir nema 4,74%.

Framangreindar upplýsingar byggja á samanburði Aurbjargar á húsnæðislánum sem standa heimilum hér á landi til boða. Samkvæmt samanburðinum veita 23 aðilar húsnæðislán til neytenda hér á landi. Um er að ræða banka, lífeyrissjóði og sparisjóði, auk HMS. Samanburður Aurbjargar er öllum opinn en áskrifendur geta nýtt sér húsnæðisreiknivél fyrirtækisins til að reikna mánaðarlegar greiðslur lána og heildargreiðslur lána út frá ýmsum forsendum.

Þess ber að geta að samanborin lán eru ekki öll nákvæmlega eins að gerð. Til að mynda er misjafnt á milli lánveitenda hve hátt veðhlutfall þeir bjóða, hvaða lánþegar hafi lántökurétt og hverjir ekki, hve hátt lántökugjaldið er og hvort innheimt sé uppgreiðslugjald eður ei, svo fátt eitt sé nefnt. Þá bjóða sumir lánveitendur upp á svokölluð viðbótarlán sem bera hærri vexti.

Nær tvö af hverjum þremur með verðtryggð lán

Í mánaðarskýrslu HMS fyrir júní kemur fram að heildarfjárhæð útistandandi lána til heimilanna með veði í íbúð námu 2.795 milljörðum króna í apríl síðastliðnum og voru 5% hærri en á sama tíma í fyrra. 37% af útistandandi húsnæðislánum til heimila bera óverðtryggða vexti, sem þýðir að 63% lánanna bera verðtryggða vexti.

Hlutdeild óverðtryggðra lána er hærri hjá bönkum eða tæplega 42%, en var mest 67% um mitt ár 2022. Hjá lífeyrissjóðum er tæplega þriðjungur heildarlána óverðtryggð, eða tæp 29%, en var mest 39% í byrjun árs 2023. Í skýrslu HMS er bent á að lífeyrissjóðir hafi mun síðar byrjað að bjóða upp á óverðtryggð lán en bankarnir og því lægra hlutfall útistandandi íbúðalána óverðtryggð hjá þeim samanborið við bankanna.

Eins og löngu þekkt er orðið hefur meirihluti íslenskra heimila lengstum verið með húsnæðislán sín verðtryggð. Sú þróun snerist við í lágvaxtaumhverfinu í heimsfaraldrinum er fjöldi heimila nýtti tækifærið og færði húsnæðislán sín yfir í lága óverðtryggða fasta vexti. Til marks um það voru 54% af útistandandi lánum til heimila með veði í íbúð óverðtryggð í lok september 2021, sem var í fyrsta sinn sem fleiri heimili voru með óverðtryggð lán en verðtryggð. Staðan hélst þannig allt þar til í lok árs 2023 er hlutfall heimila með verðtryggð lán varð aftur hærra. Hækkandi stýrivextir vegna þrálátrar verðbólgu, með tilheyrandi hækkunum vaxta á húsnæðislánum, var helsta ástæða þess að heimilin flykktust á ný í verðtryggð lán. Síðan þá hefur vægi verðtryggðra lána aukist jafnt og þétt og er hlutfallið sem fyrr segir 63% í dag.

Nánar er fjallað um málið í Viðskiptablaðinu sem kom út í morgun. Áskrifendur geta lesið fréttina í heild hér.