Stærsti einstaki vöruflokkurinn í vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna í fyrra var tæki og vörur til lækninga, en hann nam um 39 milljörðum króna af 110 milljarða króna heildarvöruútflutningi til Bandaríkjanna, mikilvægasta einstaka útflutningslands Íslands, í fyrra.
Pétur Óskarsson, framkvæmdastjóri Íslandsstofu, vakti athygli á þessu í erindi sínu á ársfundi Íslandsstofu í síðustu viku.
„Það er athyglisvert að sjá þennan [vöruflokk], tæki og vörur til lækninga, vöxtinn sem þar er. Framan af tímabilinu var árlegur útflutningur á milli 5-7 milljarðar króna en svo tekur þetta veldisvöxt með fyrirtækjum á borð við Kerecis, en einkum Össur sem hefur verið að auka mjög mikið sölu til Bandaríkjanna. Þannig að á einungis tveimur árum fer þetta úr 10 milljörðum í 39 milljarða,“ sagði Pétur.
Vöruflokkurinn tæki og vörur til lækninga var álíka stór og helstu flokkar sjávarafurða sem fylgdu þar á eftir á lista yfir stærstu vöruflokkana í vöruútflutningi til Bandaríkjanna á árinu 2024.
Samanlagður vöruútflutningur tækja og vara til lækninga, sjávarafurða og fiskeldis, voru 85 milljarðar króna af 110 milljarða heildarvöruútflutningi til Bandaríkjanna í fyrra.
Yfir 200 milljarða vöruskiptahalli við Bandaríkin frá 2013
Pétur benti á að Ísland flytji inn miklu meira af vörum frá Bandaríkjunum heldur en við flytjum út í hina áttina. Þessi staðreynd skipti miklu máli við ákvarðanir Bandaríkjanna í tollamálum.
Uppsafnaður vöruskiptajöfnuður Íslands við Bandaríkin á tímabilinu 2013-2024 hafi verið yfir 200 milljarðar króna.
Donald Trump Bandaríkjaforseti tilkynnti í gærkvöldi að 10% lágmarkstollur yrði lagður á allar innfluttar vörur til Bandaríkjanna. Ísland er í lægsta tollflokknum en lagður verður 20% tollur á allar vörur frá Evrópusambandinu og 15% á vörur frá Noregi.
Bandaríkin eru næst stærsta viðskiptaþjóð Íslands þegar kemur að okkar vöruútflutningi. Það litast hins vegar af hinni „margfrægu Hollands-skekkju“, eins Pétur lýsti henni, sem skýrist af því að stór hluti af okkar vöruútflutningi fer til Rotterdam og þaðan til annarra Evrópuríkja, Asíu og jafnvel vestur um haf.
Langstærstur þjónustuútflutningur til Bandaríkjanna
Pétur sagði að þegar þjónustuútflutningur er skoðaður eftir löndum megi hversu gríðarlega mikilvægt hlutverk Bandaríkin leika. Þjónustuútflutningur til Bandaríkjanna sé jafn stór og hjá sjö stærstu löndunum eftir Bandaríkjunum í þessum samanburði til samans. Hann benti á að einn þriðji ferðamanna sem sækja landið komi þaðan.
„Þannig að allt hikst í Bandaríkjunum hættir til að koma illa fram við okkur.“
Þessi mikli þjónustuútflutningur til Bandaríkjanna leiðir af sér að viðskiptajöfnuður Íslands við Bandaríkin hefur verið jákvæður á undanförnum árum.
Á eftirfarandi mynd má sjá að halli var á viðskiptum okkar við Bandaríkin á árunum 2013-2014 en það breyttist hratt við mikinn vöxt ferðaþjónustunnar.
Erindi Péturs hefst 46:10 og lýkur 1:02:23.
