Á opnum fundi á Ísafirði í gær, sem Morgunblaðið greindi frá í morgun, boðaði Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra að stefnt sé að því að leggja sérstakt auðlindagjald á nýtingu jarðhita – þar með talið hitaveitu höfuðborgarsvæðisins.
Forsætisráðherra svaraði afdráttarlaust þegar hún var spurð hvers vegna íbúar höfuðborgarsvæðisins greiði ekki auðlindagjald fyrir þá orku sem nýtt er úr jarðhita til húshitunar:
„Það er verið að skoða þá leið að jafna það milli svæða, þó það þýði að einhver á höfuðborgarsvæðinu þurfi að borga aðeins meira,“sagði Kristrún og bætti við að verið væri að vinna að heildstæðri auðlindastefnu sem kynnt yrði í haust.
Markmiðið er að jafna orkukostnað milli dreifbýlis og þéttbýlis fyrir lok árs. Þar gæti komið til „jöfnunargjald“ sem lagt yrði á íbúa höfuðborgarsvæðisins og hugsanlega einnig stórnotendur.
Þegar forsætisráðherra var spurð hvort nálægð við höfuðborgina væri ekki í sjálfu sér ákveðin auðlind sem nytu ekki allir landsmenn svaraði hún einfaldlega: „Sammála.“
Hún sagði jafnframt að slík sjónarmið væru til skoðunar í þeirri stefnumótun sem nú stendur yfir.
Morgunblaðið lýsir því að fundurinn á Ísafirði hafi verið fjölmennur og andrúmsloftið hlaðið áhyggjum af aukinni gjaldheimtu á landsbyggðinni.
Fjöldi gesta lýsti vantrausti á útreikninga og varaði við því að uppsveifla á Vestfjörðum gæti staðnæmst vegna gjaldatillagna stjórnvalda.
Veiðigjöld, gjaldtaka af skemmtiferðaskipum og möguleg ný gjöld á ferðaþjónustu og fiskeldi voru sérstaklega gagnrýnd, og bent á að hundruð milljóna króna færist þannig frá svæðum eins og Vestfjörðum og „suður“.
Kristrún viðurkenndi að gjaldtaka af farþegum skemmtiferðaskipa hefði líklega verið „of bratt“ en gaf lítið fyrir gagnrýni á veiðigjöld.
Henni þótti lítið til um sögur um að fólk kynni að missa vinnuna, það væri þá á ábyrgð þeirra sem segjast „ætla að skella í lás á morgun.“
Kristján Jóakimsson hjá hraðfrystihúsinu Gunnvöru í Hnífsdal brást við þessu og fannst forsætisráðherra hafa skautað hratt yfir.
Gjaldahækkunin væri há og fyrirvaralaus, en verst væri að tölurnar væru mjög á reiki. „Það eru einhverjar fullyrðingar þarna hjá þér, sem standast ekki,“ sagði hann og mótmælti því að verið væri að „leiðrétta“ rangan verðgrunn
Líkt og Guðmundur Fertram Sigurjónsson, forstjóri og stofnandi Kerecis, greindi frá í Þjóðmálum í gær er þó verið að tala um 80% skatt á hagnað á sjávarútvegsfyrirtæki fyrir vestan.
Það þýðir að fyrirtæki með 100 milljón króna hagnað í fyrra mun hagnast um 20 milljónir króna á næsta ári. Það augljóslega heggur í þá upphæð sem fyrirtækið mun eyða í nærsamfélaginu sínu.
