Guðmundur Fertram Sigurjónsson, stofnandi og forstjóri Kerecis, varar við frumvarpi atvinnuvegaráðherra um tvöföldun veiðigjalda og segir að efnahagslegri uppsveiflu á Vestfjörðum sé beinlínis stefnt í voða verði frumvarpið samþykkt í núverandi mynd.
Í umsögn sem Fertram sendi til atvinnuveganefndar Alþingis í gær segir hann að frumvarpið muni með „einu pennastriki“ soga meira en hálfan milljarð króna árlega úr vestfirsku efnahagslífi til höfuðborgarsvæðisins.
Slíkt grafi undan nýfengnum stöðugleika og vexti í byggðarlögum sem hafi verið áratugum saman að rétta úr kútnum eftir högg kvótakerfisins og samdrátt í sjávarútvegi.
„Mál er að linni í opinberri gjaldtöku. Vestfirsku athafnalífi má ekki stefna í voða,“ segir Guðmundur.
Fertram lýsir því hvernig eftir langvarandi samdráttarskeið hafi Vestfirðir loks tekið við sér. Þar hafi vaxið upp öflugur sjávarútvegur, fiskeldi, ferðaþjónusta og nýsköpun, meðal annars með Kerecis í broddi fylkingar, sem skilað hafi tugum milljarða í framleiðsluverðmætum og margfalt hærri skatttekjum en svarar til íbúafjölda.
Fólkfjölgun er loks hafin eftir áratuga fólksfækkun; árgangar í skólum stækka og það hefur birt yfir mannlífinu, segir í umsögninni.
„En skjótt skipast veður í lofti. Tvöföldun veiðigjalds, boðun verulegrar hækkunar fiskeldisgjalds, sérstakur skattur á skemmtiferðaskip og niðurskurður í vetrarþjónustu samgöngukerfis mun hafa gríðarleg áhrif til hins verra á hagkerfi Vestfjarða og snúa við efnahagsbatanum og stækkun skattsporsins,“ skrifar Fertram.
Að mati Guðmundar Fertrams eru áform ríkisstjórnar um snögga og mikla hækkun veiðigjalda með breytingum á veiðigjaldalögunum og reikniaðferðum þeirra alvarlegust af þessu öllu. Breytingarnar munu bitna illa á byggðarlögum vestra.
„Veiðigjöld eru millifærslur í hagkerfi okkar. Með einu pennastriki skal soga með hækkun veiðigjalda meira en hálfan milljarð króna úr vestfirsku efnahagslífi til Reykjavíkur. Eitt er tæknileg útfærsla þess hvernig verðmæti fisks er reiknað þegar hann er framseldur frá veiðum til vinnslu. Annað er heildarbyrði veiðigjalda. Þar hljóta menn að horfa til byggðasjónarmiða,“ skrifar Guðmundur Fertram.
Hann hvetur þingmenn til að tvískipta breytingum á lögum um veiðigjald, þannig að fyrst verði horft til tæknilegu útfærslunnar á verðmætaútreikningi framsals frá veiðum til vinnslu og útkomuna stillt þannig að leitast verði við að heildarbyrði veiðigjalda breytist sem minnst.
Hann segir að það sé ekki hægt að draga í efa framlag Vestfjarða til íslensks samfélags
Öflug fyrirtæki, hvort heldur í sjávarútvegi, fiskeldi eða öðrum atvinnugreinum hafa skilað samfélaginu milljörðum, og hlutfallslega meira en framlag annarra landsmanna er.
Fyrir liggur að vestfirsk fyrirtæki hafa greitt um 30 milljarða króna í skatta og opinber gjöld síðustu fimm árin og við blasir tvöföldun næstu fimm ár. Því má ekki stefna í tvísýnu.
„Með áformum ríkisstjórnar um skjóta og mikla hækkun veiðigjalda sjávarútvegs er efnahagslegum vexti Vestfjarða stefnt í voða. Hálfur milljarður í aukin veiðigjöld setur þann vöxt í uppnám. Mál er að linni í opinberri gjaldtöku. Vestfirsku athafnalífi má ekki stefna í voða,” skrifar Guðmundur Fetram að lokum.
