Breyttar reglur Evrópusambandsins hafa haft mikil áhrif á fyrirtæki og starfsfólk á sviði sjálfbærni. Margir hafa misst vinnuna, deildir hafa verið endurskipulagðar og laun lækkað.
Starfsfólk sem sérhæfir sig í sjálfbærni og loftlagsuppgjörum stendur nú frammi fyrir mikilli óvissu eftir að nýr lagarammi frá Evrópusambandinu, svonefndur „omnibus“-lagarammi, hefur dregið verulega úr skilaskyldu fyrirtækja samkvæmt danska viðskiptamiðlinum Børsen.
Evrópusambandið hefur frestað gildistöku sjálfbærniskýrsluskyldu (CSRD) um tvö ár fyrir yfir 2.000 dönsk fyrirtæki.
Jafnframt er til umræðu að smærri og meðalstór fyrirtæki verði alfarið undanþegin. Þessar breytingar hafa dregið úr eftirspurn eftir ráðgjöf og greiningum tengdum UFS-málum (UFS – umhverfis-, félags- og stjórnarhættir).
Hjá endurskoðunar- og ráðgjafarfyrirtækinu Beierholm hefur þetta kallað á breytingar í verkefnum og mannafla. „Þetta þýðir ekki að sjálfbærniskýrslugerð sé alveg úr sögunni,“ segir Palle Moldrup, forstöðumaður sjálfbærnisviðs. Þó hafi þrír ráðgjafar misst störf og einn verið fluttur innan fyrirtækisins.
Moldrup segir að verkefnin hafi færst frá stórum lagaskyldum skýrslum yfir í loftslagsreikninga og sjálfviljuga staðla fyrir smærri fyrirtæki (VSME). Hann telur það betur henta bæði viðskiptavinum og skipulagi fyrirtækisins.
Stóru ráðgjafarfyrirtækin skera niður
Fleiri fyrirtæki hafa brugðist við breytingunum. Deloitte og PwC í Danmörku hafa sagt upp starfsfólki á sjálfbærnisviðum sínum, samkvæmt upplýsingum frá fyrrverandi starfsmönnum á LinkedIn.
„Við höfum aðlagað okkar að færri fyrirtækjum sem falla undir CSRD í framtíðinni,“ segir Mads Melgaard, forstöðumaður sjálfbærnimála hjá PwC. Hann segir þó að sviðið sé áfram stefnumarkandi og áherslan nú meiri á stefnumótun og umbreytingu frekar en formsatriði skýrslugerðar.
Hjá ráðgjafarfyrirtækinu Sustainbusiness, sem nú er í meirihlutaeigu endurskoðendafyrirtækisins Martinsen, hafa áhrifin einnig verið veruleg.
Einn starfsmaður hefur verið látinn fara og annar samningur ekki framlengdur. Þar að auki hafa stjórnendur lækkað laun sín um 8% og aðrir starfsmenn samþykkt 7% lækkun.
„Það er dapurt að sá kraftur sem hafði byggst upp í greininni sé að hverfa,“ segir stofnandi og meðeigandi fyrirtækisins, Steffen Max Høgh.
Hann bendir á að sameiginleg áhrif frá omnibus-frumvarpinu og pólitískum skrefum Bandaríkjaforseta Donalds Trump í átt að grænum umbótum hafi haft kælandi áhrif á markaðinn.
Hjá stáliðnaðarfyrirtækinu Give Steel var sagt upp sérstöku starfi UFS-eftirlitsaðila í kjölfar breytinganna, þar sem ekki þótti lengur næg verkefni fyrir slíkt hlutverk. Í staðinn hafa ábyrgð og gögn tengd sjálfbærni verið flutt til einstakra deilda innan fyrirtækisins.
„Í raun höfum við nú sterkari og markvissari úrræði en áður. Omnibus hefur orðið kveikja að nýrri virðissköpun í UFS-hugsuninni,“ segir forstjórinn Torben Larsen.
Áhyggjur af afgangi og áherslubreytingum
Í nýrri greiningu UFS-nefndar stéttarfélagsins Djøf kemur fram að slökun á skýrsluskilaskyldu kunni að tefja framgang loftslags- og sjálfbærnimála. 19 af 37 meðlimum nefndarinnar telja að breytingarnar geti leitt til þess að fyrirtæki dragi úr metnaði sínum í UFS-málum.
Lene Bjørn Serpa, sjálfbærnisstjóri hjá Maersk og formaður nefndarinnar, segir sum fyrirtæki eingöngu hafa sinnt skýrslugerð vegna lagaskyldu. Með slaka á henni kunni þau að hætta því alfarið. Að sama skapi geti minni íhlutun ýtt undir metnað hjá öðrum.
„Það er enginn vafi á því að reglur hafa verið drifkraftur fyrir fyrirtæki til að setja sjálfbærni ofar á dagskrá. Ég hef áhyggjur af því hvort það haldist svo,“ segir hún.
Maersk fellur áfram undir reglurnar vegna stærðar sinnar og skráningar og hefur omnibus því lítil áhrif á starfsemi þeirra.
