Alexander Jensen Hjálmarsson, stofnandi greiningarfyrirtækisins Akkurs, segir að bankarnir séu flestir byrjaðir að verðleggja íbúðalán eftir CRR III-regluverkinu sem mun taka gildi hérlendis á næstu misserum.
Um er að ræða nýjar fjármálareglur Evrópusambandsins sem munu leiða til umtalsverðra breytinga á útlánaskilyrðum hér á landi. Efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis afgreiddi málið úr nefnd í byrjun mánaðar.
Líkt og Viðskiptablaðið hefur fjallað um munu reglurnar liðka fyrir yfir 100 milljörðum hjá íslensku bönkunum þar sem reglurnar breyta því hvernig veðhlutföll fasteignalána eru metin og hvaða áhættuvog þau fá í reikningum banka.
Alexander segir í samtali við Viðskiptablaðið að töluverðar líkur séu á því að áhrifin verði hlutfallslega mest hjá Kviku banka þrátt fyrir að bankinn hafi ekki gefið neitt út um hversu mikil áhrifin verða.
Rekstraráhættan hjá Kviku banka mun lækka hlutfallslega eins og hjá öllum hinum bönkunum en megnið af áhrifunum af nýju reglunum er á íbúðalán og önnur fasteignalán þar sem eiginfjárbinding þeirra breytist töluvert.
Þá er í CRR III einnig að finna sérreglur um fasteignir í útleigu eða það sem lögin nefna „tekjuberandi íbúðarhúsnæði“
„Hingað til hefur alla jafna verið um 100% áhættuvog á slíkum eignum. Áhættuvogin fyrir slíkar eignir mun lækka niður í 30- 60% en það ræðst að hluta til af skuldsetningu eignarinnar.“
Alexander nefnir í þessu samhengi möguleg áhrif á starfsemi Kviku í Bretlandi í gegnum félagið Ortus, sem er í fullri eigu bankans og sérhæfir sig í fasteignaveðlánum.
Lánabók Ortus nam um 40 milljörðum króna í lok fyrsta ársfjórðungs.
„Það er líklegt að áhrifin verði mikil þar ef maður gefur sér að það sé 100% áhættuvog á móti öllum útlánum Ortus. Það fer aðeins eftir því hvernig Kvika skilgreinir öll lánin en áhættuvogin mun lækka, spurningin er bara hversu mikið.“
Bankinn sótti nýverið 200 milljónir evra til fjögurra ára, jafnvirði tæplega 30 milljarða íslenskra króna, í fyrstu skuldabréfaútgáfu sinni í evrum.
Bréfin bera 4,5% fasta vexti og voru seld með vaxtaálagi sem jafngildir 250 punktum ofan á millibankavexti í evrum.
Hluti af fjármögnuninni verður m.a. nýttur til að endurfjármagna Ortus en samkvæmt greiningu Akkurs gæti endurfjármögnunin lækkað vaxtakostnað Kviku um 150 til 400 milljónir króna á ársgrundvelli.
„Ég myndi halda að hlutfallslega verði áhrifin mest á Kviku banka þótt þeir hafi ekki gefið neitt út um áhrifin enn þá. Lánabók Ortus er allt fasteignalán en það er spurning hvernig þetta mun skiptast milli þróunareigna, tekjuberandi íbúðarhúsnæðis og atvinnuhúsnæðis. Ef maður gefur sér að öll lánabókin verði flokkuð sem tekjuberandi íbúðarhúsnæði myndi áhættuvog lækka um 40-70% sem er mjög mikið.“
Slík breyting gefur Kviku mikið svigrúm til að annaðhvort stækka lánabókina eða skila fjármunum til hluthafa, segir Alexander.
Hvað varðar mögulegan samruna annarra banka við Kviku segir Alexander að stjórnendur Arion banka og Íslandsbanka séu líklegast að gera ráð fyrir jákvæðum áhrifum á lánabók bankans af CRR III en þó viti líklega enginn, nema þeir sem starfa hjá Kviku, nákvæmlega hversu mikil áhrifin verða.
„Arion og Íslandsbanki vita ekki hversu mikil áhrifin verða og líklega er það ekki verðlagt inn að fullu en menn eru auðvitað líka mest að horfa á samlegð á þessu stigi. Allt annað er bara auka bónus.”
Áskrifendur geta lesið ítarlega fréttaskýringu Viðskiptablaðsins um CRR III og hvernig það hefur áhrif á íbúðalán, framkvæmdalán og eiginfjárbindingar íslensku bankanna.
