Nú berast fregnir af rekstrarörðugleikum hjá kísilveri PCC á Bakka. Og talað um verndartolla gagnvart Kína í því samhengi, sem vekur óneitanlega hugrenningatengsl við umdeildar tollahækkanir Donalds Trumps vestanhafs.
En málið á Bakka dregur einnig fram, að löngu er tímabært að endurskoða hvernig tekið er á loftslagsmálum innan ETS, viðskiptakerfis ESB með losunarheimildir.
Eins og staðan er, þá greiða málmframleiðendur á Íslandi á annan milljarð fyrir losunarheimildir á sama tíma og málmframleiðsla í Kína nýtur verulegs ríkisstuðnings og kostnaður við losun er hverfandi. Þetta er ein meginskýringin á því að verulega hefur dregið úr málmframleiðslu í Evrópu á meðan hún hefur margfaldast í Kína.
Ef það væri loftslagsmál að draga úr samkeppnishæfni málmframleiðslu í Evrópu væri þetta kannski skiljanleg loftslagsaðgerð, en raunin er sú að málmframleiðsla í Kína er að lengmestu leyti knúin af kolum og losunin því margfalt meiri.
Með þessum loftslagsaðgerðum er því verið að dýpka loftslagsvandann. Áhrifin eru þveröfug við það sem lagt er upp með. Vert er að nefna, að tæknin til að draga meira úr losun er ekki til og því er það ekki valkostur fyrir málmframleiðendur hér á landi að losa minna.
Það sama á við um flugið. Til þess að draga úr losun í farþegaflugi þarf lífrænt eldsneyti, sem ekki er aðeins dýr kostur, heldur er það ófáanlegt. Engu að síður greiða íslensku flugfélögin hundruð milljóna í losunargjöld. Síðast þegar ég reiknaði sá ég ekki betur en Play þyrfti að selja hátt í 60 þúsund sæti, bara til að standa undir kostnaði við losun, sem engin leið er að komast hjá.
Það er áskorun út af fyrir sig hjá fyrirtækjum að halda sjó í harðri samkeppni. Þegar himinhá gjöld bætast við allt um lykjandi regluverkið, þá dregur það þróttinn úr fyrirtækjum að fjárfesta í í tækniþróun og standa undir ört vaxandi kröfum í umhverfismálum. Aðgerðir í loftslagsmálum snúast ekki bara um að gera eitthvað – þær þurfa að skila raunverulegum árangri.
Höfundur er ráðgjafi og fjölmiðlamaður.
