Í nýju frumvarpi um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga er meðal annars kveðið á um framlag vegna sérstakrar útgjaldaþarfar, svokallað höfuðstaðaálag, sem Reykjavíkurborg og Akureyrabær njóta. Sömuleiðis fær Reykjavíkurborg ÍSAT framlög vegna íslensku sem annað tungumál.
Samkvæmt frumvarpinu skulu úthlutanir til Reykjavíkurborgar og Akureyrabæjar nema allt að 2,5% af tekjum sjóðsins. Samkvæmt ráðuneytinu er áætlað að heildartekjur á árinu 2025 muni 98 millörðum króna.
Flest sveitarfélögin gagnrýna þessa breytingu og telja hana vanhugsaða þar sem verulega skortir á rökstuðning og hvað réttlæti að eitt sveitarfélag fái framlag en önnur ekki.
Þrátt fyrir að kostnaður gæti verið meiri vegna þjónustu sem sveitarfélagið veitir sé ekki horft til þess að flestar opinberar stofnanir séu staðsettar þar og þar með séu tekjur vegna fasteignaskatta umtalsverðar. Í tilviki Reykjavíkurborgar er einnig bent á að nærliggjandi sveitarfélög taki þátt í kostnaði við þjónustu.
Ákveðin sveitarfélög á landsbyggðinni töldu að höfuðstaðaálag gæti einnig náð til þeirra, enda sinni þau fjölbreyttri þjónustu í mörgum byggðakjörnum. Auk þess bentu nokkur sveitarfélög á að kostnaður vegna velferðarþjónustu og annarrar félagslegrar þjónustu væri mikill hjá sveitarfélögunum en ekki væri horft til þessa í frumvarpinu.
Það kemur ekki á óvart að Reykjavíkurborg og Akureyrarbæ séu fylgjandi höfuðstaðaálagi auk þess sem þau eru fylgjandi því að framlög skerðist ef sveitarfélög eru ekki með útsvar í hámarki.
Nánar er fjallað um málið í Viðskiptablaðinu. Áskrifendur geta lesið fréttina í heild hér.
