Bandarísk stjórnvöld eru um þessar mundir að íhuga umtalsverðar breytingar á reglum um eiginfjárkröfur banka, nánar tiltekið á svonefndu viðbótar vogunarhlutfalli (Supplementary Leverage Ratio, SLR).
Tillögurnar miða að því að gera bönkum kleift að halda minna af eigin fé á móti eignum sem teljast lítið áhættusamar, svo sem ríkisskuldabréfum Bandaríkjanna.
Þetta myndi í reynd hvetja banka til að kaupa meira af ríkisskuldabréfum og þannig styðja við fjármögnun ríkissjóðs á sama tíma og erlendir aðilar virðast draga sig út úr markaðnum.
Þó að breytingarnar kunni að bæta skuldabréfamarkaðinn hafa sérfræðingar áhyggjur af mögulegum neikvæðum afleiðingum.
Auk þess hefur ný löggjöf, GENIUS-lögin, verið lögð fram í Bandaríkjunum, sem krefst þess að útgefendur stöðugra rafmynta (e. stablecoins) haldi verulegum hluta eigna sinna í ríkisskuldabréfum.
Þetta gæti aukið eftirspurn eftir slíkum bréfum enn frekar með ófyrirséðum áhrifum á markaðinn, samkvæmt Financial Times.
Vara við vítahring
Steven Blitz, aðalhagfræðingur hjá TS Lombard, bendir þó á að því fylgir ákveðin hætta ef bankar leggja of mikla áherslu á fjárfestingar í ríkisskuldabréfum þar sem hlutverk þeirra breytist í grundvallaratriðum: í stað þess að beina innlánum til einkafyrirtækja og heimila verða þeir í auknum mæli brú milli sparifjáreigenda og ríkissjóðs.
Það dregur úr virkni einkageirans í hagkerfinu og getur haft hamlandi áhrif á fjárfestingu og hagvöxt.
Þótt slík þróun kunni að henta stjórnvaldi sem vill örva skuldabréfamarkaðinn eru það óheppileg merki fyrir framtíðarvöxt.
Þá eru einnig til staðar kerfislegar áhættur líkt og sást í skuldakreppunni í Evrópu árið 2010.
Bankar á Ítalíu og í öðrum löndum höfðu safnað of miklu af ríkisskuldabréfum eigin ríkis.
Þegar vextir jukust og markaðstrú minnkaði féllu bréf í verði, sem veikti eiginfjárstöðu bankanna og leiddi til þess að þeir drógu úr útlánum.
Sú þróun leiddi til vítahrings milli veikra ríkissjóða og veikra banka. Bandaríkin eru ekki í sömu stöðu enda eiga bandarískir bankar aðeins um 6 prósent af útistandandi ríkisskuldum.
Engu að síður gætu þessar breytingar aukið slíka áhættu í framtíðinni ef ekki er gætt hófs.
Til viðbótar bendir Joseph Wang, fyrrverandi sérfræðingur hjá Seðlabanka Bandaríkjanna, á að áhrif þessara breytinga gætu verið ekkert svo ólík þeim sem fólust í magnbundnum íhlutunaraðgerðum (e. quantitative easing) Seðlabankans.
Þó að bankar kynnu að kaupa fleiri ríkisskuldabréf myndu þeir gera það á skynsamari og markaðsdrifnari hátt, ekki með fastákveðinni upphæð á mánuði eins og Seðlabankinn hefur gert.
Því má reikna með að áhrif á markaðsvexti verði minni og fremur bundin við skammtímaríkisskuldabréf en 10 ára ríkisskuldabréf, sem þó skipta mestu máli fyrir fasteignalánamarkað og vaxtastig í hagkerfinu almennt.
Aðrir hafa bent á að þetta kunni að verða ný útgáfa af magnbundinni íhlutun, nokkurs konar óbeint peningaprentunarkerfi, því að annaðhvort muni bönkum auðnast að lækka markaðsvexti með auknum kaupum á ríkisskuldabréfum eða þá að þeir noti losað eigið fé til að auka lán til heimila og fyrirtækja, sem hefur örvandi áhrif á peningamagnið og eftirspurn í hagkerfinu.
Bankastjóri Bank of America, Brian Moynihan, sagði nýverið að núverandi reglur krefjist eiginfjárbindingar gegn ríkisskuldabréfum og reiðufé sem í reynd séu áhættulausar eignir.
Þær takmarki getu banka til að styðja við viðskiptavini í góðu sem slæmu árferði. Því sé eðlilegt að endurskoða SLR-viðmið, en það verði að gera það með varfærni og í samhengi við aðrar eiginfjárkröfur og stefnumörkun í opinberri fjármögnun.
© epa (epa)
Það sem skiptir þó mestu máli, að mati margra, er tímasetningin. Bandaríkin eru á viðkvæmum tímapunkti þar sem hallarekstur ríkissjóðs er mikill, eftirspurn erlendra fjárfesta eftir bandarískum skuldabréfum virðist minnka og samband Seðalbankans og Hvíta hússins er óstöðugt.
Að hvetja banka til að soga enn meira af ríkisskuldum að sér gæti haft ófyrirséðar langtímaafleiðingar ef ekki er farið að slíkum breytingum með varúð og í fullu ljósi áhættunnar.
