Sigurgeir B. Kristgeirsson, framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar, segir Viðreisnarmanninn Þorstein Pálsson hafa farið með rangt mál sem álitsgjafi í þætti á Stöð 2 fyrir stuttu og rekur ofan í Þorstein hans eigin orð úr fyrri störfum.
Þorsteinn sagði þar meðal annars að „Verkakona í frystihúsi þarf að borga þrefalt hærri vexti af íbúðinni sinni en eigandi frystihússins þegar hann fjárfestir“ en til ummælanna hefur víða verið vitnað.
„En hvert skyldi nú sannleiksgildi þessara orða vera? Um það get ég upplýst Þorstein og þá sem hafa áhuga á að kynna sér sannleikann.
- Í fyrsta lagi verða vextir Vinnslustöðvarinnar á yfirstandandi ári af erlendum lánum (aðallega evrum) ríflega 8%.
- Í öðru lagi verða vextir erlendra lána (aðallega dollara) í fiskvinnslu í Eyjum sem ég þekki til um 11%.
- Í þriðja lagi verða vextir dótturfélags Vinnslustöðvarinnar í Portúgal af lánum þess í ár um 6%, en lánin eru öll í evrum.
- Í fjórða lagi eru óverðtryggðir vextir nákomins ættingja míns liðlega 8% af húsnæðisláni í íslenskum krónum.
Dæmi nú hver fyrir sig um sannleiksgildi orða Þorsteins Pálssonar. Þess ber að geta að erlend lán Vinnslustöðvarinnar og fiskvinnslunnar í Eyjum eru tekin hjá íslenskum bönkum,“ skrifar Sigurgeir í aðsendri grein á Vísi.
Sigurgeir segir að þar sem Þorsteinn er fyrrverandi fjármálaráðherra Íslands verði að gera meiri kröfur til hans í þessum efnum.
„Þorsteinn þekkir nægjanlega marga í Eyjum eða innan sjávarútvegsins til að taka eitt eða fleiri símtöl til að átta sig á aðstæðum dagsins í dag. Hann þekkir áreiðanlega einnig vel til innan bankakerfisins og hefði hæglega getað aflað sér upplýsinga,“ segir Sigurgeir.
Sigurgeir vitnar máli sínu til stuðnings í nýlega grein Benedikts Gíslasonar, bankastjóra Arion banka, en þar lýsir hann hvernig regluverk og skattlagning hefur áhrif á vaxtakjör íslenskra fyrirtækja og heimila.
„Þar lýsir hann því af hvaða ástæðu dótturfélag Vinnslustöðvarinnar í Portúgal greiðir lægri vexti í evrum en móðurfélagið á Íslandi, sem er þó á ábyrgð fyrir megninu af lánum dótturfélagsins, en þessar eru þær helstar:
- Vegna hærri eiginfjárkrafna til bankakerfisins.
- Vegna hærri skatta á íslenska banka.
- Vegna hærri óvaxtaberandi bindis.
- Vegna annarra álaga og íþyngjandi reglna íslenskra stjórnvalda sem rakin eru í greininni.
Ein ástæðan er lakara lánshæfismat bankanna sem er afleiðing neikvæðrar umræðu stjórnmálamanna um bankakerfið, auk annarra atriða.”
Sigurgeir bendir á að með milliliðalausum viðskiptum við erlenda banka megi komast hjá íslenska álaginu sem Benedikt nefnir.
Afleiðingar þess eru að við veikjum íslenska bankakerfið (samkeppnishæfni þess minnkar), tekjur verða minni, bankamönnum fækkar, skattar til ríkis og sveitarfélaga lækka.
„Við búum til spíral sem aftur leiðir til þess að vaxtaálög hækka (vegna óhagkvæmni) og lífskjör okkar versna. Af þessu leiðir svo að verðmæti bankanna lækkar og hluthafar þeirra tapa, þar á meðal íslenska ríkið sem á stóran hlut í bankakerfinu!“ skrifar Sigurgeir.
Sigurgeir minnist þess þegar Þorsteinn var þingmaður Suðurkjördæmis á árunum 1983 - 1999. Á þessum tíma kom hann oft til Eyja og hitti þar bæði fiskverkafólk sem og útvegsbændur.
„Hann þekkti vel til stöðu sjávarútvegs enda var hann lengi sjávarútvegsráðherra,“ skrifar Sigurgeir sem segir ljóst að Þorsteinn hafi alveg misst tenginguna við fólkið sem hann talar um.
„Viðreisnarmaðurinn, Þorsteinn Pálsson, hefur hvorki heimsótt fiskverkakonur né útvegsbændur í Eyjum í tæpan áratug, svo ég viti til, til að kynna sér stöðu þeirra. Þá hefði hann nefnilega áttað sig á að fiskverkakonurnar eru frá Evrópu, einkum Portúgal og Póllandi. (Í Póllandi er ekki evra. Grunnvextir í Póllandi hafa verið svipaðir og á evru, en þó ívið hærri.) Þær eru ekki heima hjá sér til að njóta lágra vaxta í þeim löndum eða eru í Eyjum vegna veðurblíðu, heldur vegna hárra launa og möguleika á atvinnu. Laun evrópsku kvennanna í Eyjum eru nú með þeim hæstu sem þær eiga kost á innan evrópska efnahagssvæðisins. Laun fiskvinnslufólks í nokkrum löndum Evrópusambandsins sem við þekkjum til eru á bilinu 7 – 15 evrur á tímann.”
Sigurgeir bendir á að til viðbótar bætist launatengdir skattar og önnur gjöld. Kostnaður evrópsks fiskvinnslufyrirtækis á unnum tíma er þá á bilinu 10 – 20 evrur. Sambærilegur kostnaður Vinnslustöðvarinnar er rúmlega 30 evrur á klukkustundina.
„Eftir þessu sækist evrópska fiskvinnslufólkið og þess vegna er það á Íslandi en ekki heima hjá sér að njóta lágra vaxta.“
Sigurgeir rifjar upp skrif Þorsteins frá árinu 2009 en þar sagði Þorsteinn að „krafan um að hámarka arðinn af auðlindinni í þágu heildarinnar er eitt af mikilvægustu viðfangsefnum stjórnmálanna. Spurningin er bara: Hvernig? Hagræðingin styrkir krónuna sem aftur bætir kjör almennings. Þetta lögmál virkar líka í hina áttina. Vilja menn það?“
„Hér er einmitt kjarni málsins. Hagræðing innan sjávarútvegsins hefur styrkt krónuna og bætt kjör almennings, eða viljum við fara í hina áttina eins og Þorsteinn lýsir svo vel? Sjávarútvegurinn hefur getu til að til að greiða há laun eins og ég hef lýst, verið arðssamur og staðið undir byggð víðs vegar um landið eins og Þorsteinn lýsti í annarri grein sem hann birti árið 2009 undir fyrirsögninni: Markaðslausnir í sjávarútvegi:
„Þetta kerfi hefur leitt til þess að við eigum nú færri en stærri og sterkari sjávarútvegsfyrirtæki en áður. Þau geta flest jafnað innbyrðis sveiflur í veiði og markaðsverði á ákveðnum tegundum. Við stöðug efnahagsskilyrði skila þau arði sem nýtist til fjárfestinga og atvinnusköpunar á öðrum sviðum. Að sama skapi eflast bæjarfélögin.“
Einmitt þetta hefur gerst í Eyjum þar sem fyrrum eigendur útgerðar hafa ráðist í stærstu einstöku fjárfestingu Eyjanna frá upphafi byggðar þar,” skrifar Sigurgeir.
Þá minnir Sigurgeir Þorstein á að hann sé ekki lengur í forsvari fyrir Sjálfstæðisflokkinn heldur Viðreisn og hefur sá flokkur einmitt talað fyrir uppboðum og fyrningu aflaheimilda.
„Það var mér einkar ánægjulegt að sjá svar hans við þeim hugmyndum og Samfylkingarinnar sem hann birti í grein sinni árið 2011 og heitir Aðgangsorð pólitískra vinsælda. Þar segir meðal annars:
„Fyrirtæki sem missa veiðiheimildir [vegna fyrningar] standa uppi með óbreytta fjárfestingu og minni tekjur. Sá mikli fjöldi nýliða sem bætist við þarf að fjárfesta í skipum og fiskvinnsluhúsum án þess að fá nægjanlegar tekjur. Bæði ný og gömul fyrirtæki þurfa síðan að standa undir hærra auðlindagjaldi.“
Við skulum láta þessi orð sjálfstæðismannsins Þorsteins Pálssonar vera lokaorð við svargrein mína til viðreisnarmannsins Þorsteins Pálssonar. Eins og ég þekki manninn Þorstein Pálsson þá veit hann í hjarta sínu hvor maðurinn hefur rétt fyrir sér. Hann var áður þeim vanda vaxinn að segja satt,” skrifar Sigurgeir að lokum.
