Án vaxandi útflutnings hefði danska hagkerfið dregist saman um 4% síðustu þrjú ár, segir aðalhagfræðingur Danske Bank
Danmörk hefur fengið mikið lof fyrir öflugan hagvöxt síðustu ár, jafnvel umfram þann sem náðst hefur í Bandaríkjunum eftir heimsfaraldurinn.
En ný og viðamikil endurskoðun danskra þjóðhagsreikninga hefur dregið verulega úr þeirri mynd.
Samkvæmt nýjustu gögnum jókst verg landsframleiðsla Danmerkur um 11,4% á árunum 2021 til 2024 en fyrri matið var 15,9%.
Danmörk situr því nú milli Bandaríkjanna og evrusvæðisins hvað vöxt varðar.
„Það er nú orðið ljóst að útflutningur hefur einn og sér verið burðarás hagvaxtar í Danmörku síðustu þrjú ár,“ skrifar Bjørn Tangaa Sillemann, aðalhagfræðingur Danske Bank, í greiningu sem birtist í Børsen.
Ef tekið er tillit til innflutnings kemur í ljós að eftirspurn innanlands hafi ekki nægt til að halda uppi hagvexti, heldur hefði hagkerfið dregist saman um 4% án útflutnings.
Endurskoðunin sýnir einnig að byggingariðnaður og sjóflutningar höfðu minni áhrif á vöxt en áður var talið.
Þrátt fyrir að flutningsgjöld hafi rokið upp í heimsfaraldrinum – og sjóflutningar náð allt að 10% af landsframleiðslu árið 2022 – reyndist magnið af fluttum gámum minna en búist var við. Það dregur úr raunvexti, jafnvel þótt verð hafi hækkað.
Sillemann bendir einnig á að danskir neytendur hafi ekki aukið útgjöld sín í takti við tekjuaukningu. Þvert á móti hafi meiri hluti ráðstöfunartekna farið í sparnað. Þetta sé ný hegðun sem geri hagkerfið háðara erlendum mörkuðum en áður.
Við þetta bætist að danskir fyrirtækjarekendur hafa í auknum mæli ráðstafað hagnaði til fjárfestinga erlendis frekar en til frekari uppbyggingar innanlands.
Þetta skýrir meðal annars að viðskiptajöfnuður Danmerkur fór árið 2024 í fyrsta sinn yfir 10% af vergri landsframleiðslu.
Í greiningunni er bent á að dansk efnahagsleg samkeppnishæfni virðist viðhaldast, meðal annars vegna fastgengis krónunnar við evru og þess að laun og verðlag þróist svipað og hjá helstu viðskiptalöndum.
Því séu ekki horfur á að miklir viðskiptayfirgangar komi niður á útflutningsgreinum til skemmri tíma.
Þrátt fyrir hóflegri vöxt en áður var talið telur Sillemann að áhættumynd í efnahagskerfinu hafi batnað – sérstaklega þar sem heimilin virðast hafa aukið neyslurými.
Hann varar þó við að draga of víðtækar ályktanir, þar sem enn ríki mikið ósamræmi milli mikillar fjölgunar starfa og þess vaxtar sem mælist í landsframleiðslu.
„Við höfum líklega ekki séð síðustu endurskoðun danska hagkerfisins á þessum eftircovid árum,“ segir hann að lokum.
