Það hægðist verulega á hagvexti hérlendis á þriðja ársfjórðungi en að mati greiningardeildar Íslandsbanka er samdráttur í innlendri eftirspurn á þriðja ársfjórðungi skýrt merki um viðsnúning í hagkerfinu.
„Hagvöxtur á fjórðungnum var sá hægasti frá því snemma árs 2021 og var vöxturinn borinn uppi af hagstæðu framlagi utanríkisviðskipta. Slaknandi spenna í hagkerfinu gæti dregið úr þörfinni fyrir frekari hækkun stýrivaxta á komandi fjórðungum,“ segir í greiningunni sem Jón Bjarki Bentsson aðalhagfræðingur Íslandsbanka skrifar.
Hagvöxtur var 1,1% á þriðja ársfjórðungi samkvæmt þjóðhagsreikningum Hagstofu.
Það hægðist verulega á hagvexti hérlendis á þriðja ársfjórðungi en að mati greiningardeildar Íslandsbanka er samdráttur í innlendri eftirspurn á þriðja ársfjórðungi skýrt merki um viðsnúning í hagkerfinu.
„Hagvöxtur á fjórðungnum var sá hægasti frá því snemma árs 2021 og var vöxturinn borinn uppi af hagstæðu framlagi utanríkisviðskipta. Slaknandi spenna í hagkerfinu gæti dregið úr þörfinni fyrir frekari hækkun stýrivaxta á komandi fjórðungum,“ segir í greiningunni sem Jón Bjarki Bentsson aðalhagfræðingur Íslandsbanka skrifar.
Hagvöxtur var 1,1% á þriðja ársfjórðungi samkvæmt þjóðhagsreikningum Hagstofu.
Mun það vera allnokkuð undir spá Seðlabankans í nýbirtum Peningamálum en þar spáði Seðlabankinn 1,75% vexti á fjórðungnum.
„Í rauninni er það fyrst og fremst 3% samdráttur í innflutningi sem ýtir hagvaxtartölunni yfir núllið þar sem þjóðarútgjöld, sem endurspegla innlenda eftirspurn, skruppu saman um 1,2% og útflutningur jókst einungis um hálfa prósentu milli ára,“ segir í greiningu bankans.
„Vöxtur útflutnings hefur vegið þungt í hagvexti undanfarna fjórðunga. Hlutur hans var hins vegar í rýrara lagi á þriðja fjórðungi. Skýrist það af 3,7% samdrætti í vöruútflutningi milli ára í magni mælt. Útflutt þjónusta jókst hins vegar í magni mælt um 7,4% á fjórðungnum og á ferðaþjónustan þar drýgstan hlut að máli.”
„Vöxtur útflutnings hefur vegið þungt í hagvexti undanfarna fjórðunga. Hlutur hans var hins vegar í rýrara lagi á þriðja fjórðungi. Skýrist það af 3,7% samdrætti í vöruútflutningi milli ára í magni mælt. Útflutt þjónusta jókst hins vegar í magni mælt um 7,4% á fjórðungnum og á ferðaþjónustan þar drýgstan hlut að máli.”
Þá eru talsverðar sveiflur í í fjármunamyndun milli fjórðunga í þjóðhagsreikningum Hagstofunnar undanfarið sem Jón Bjarki segir að oft vilji verða í litlu hagkerfi með tiltölulega kvika hagsveiflu.
Þannig mældist ríflega 4% samdráttur í fjárfestingu á þriðja ársfjórðungi þar sem nærri 6% samdráttur í íbúðafjárfestingu og 23% samdráttur í fjármunamyndun hins opinbera vógu þyngra en 3% vöxtur í fjárfestingu atvinnuvega.
Fjármunamyndun skrapp saman um 1,3% á milli ára eftir tæplega 8% vöxt í fyrra og nærri 11% vöxt árið 2021.
Einkaneysla, einn veigamesti undirliður þjóðhagsreikninga, dróst saman á þriðja fjórðungi og mældist samdrátturinn 1,7% í magni mælt.
Hefur samdrátturinn ekki verið meiri frá lokafjórðungi ársins 2020.
„Samandregið teikna hinar nýbirtu tölur Hagstofunnar upp býsna skýra mynd af viðsnúningi í íslensku hagkerfi. Ekki einungis er að hægja verulega á hagvexti heldur er rót hans í vaxandi mæli í utanríkisviðskiptum fremur en innlendri eftirspurn,“ skrifar Jón Bjarki.
„Með öðrum orðum er hagkerfið að leita í átt að betra jafnvægi eftir þensluskeið síðustu tveggja ára. Er það til merkis um að hagstjórnarviðbrögð Seðlabankans og stjórnvalda við þenslunni eru að segja til sín í æ ríkari mæli,“ bætir hann við.
Í þjóðhagsspá Íslandsbanka sem birtist í septemberlok gerði bankinn ráð fyrir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári.
„Tölurnar nú virðast ríma vel við þá spá og er það helst minni innflutningsvöxtur sem gæti orðið til þess að hagvöxtur reyndist meiri á árinu en við spáðum.“
„Að því gefnu að framangreind þróun haldi áfram gæti þörfin fyrir frekara peningalegt aðhald Seðlabankans orðið minni á komandi fjórðungum en ella. Í síðustu viku gaf peningastefnunefnd bankans í skyn að tilefni hefði verið til hækkunar vaxta ef ekki hefði komið til óvissa vegna jarðhræringa á Reykjanesi. Tölurnar nú benda til þess að það sé ekki aðeins undir yfirborði jarðar sem slaknað hefur á spennu heldur séu umsvif ofan á jarðskorpunni hérlendis einnig að róast jafnt og þétt,“ skrifar Jón Bjarki að lokum.
