Gildi lífeyrissjóður, þriðji stærsti lífeyrissjóður landsins, varar við því að verði frumvarp fjármálaráðherra um víxlverkun örorkulífeyrisgreiðslna að lögum muni það óhjákvæmilega leiða til skerðinga á ellilífeyri.
Samkvæmt áætlun sjóðsins og tryggingastærðfræðings hans gætu neikvæð áhrif á getu sjóðsins til greiðslu á ellilífeyri í framtíðinni numið á bilinu allt að 4,8 til 6,7%.
Gildi segir í tilkynningu á vef sínum að verði frumvarpið að lögum muni það leiða til verulegrar aukningar á greiðslum sjóðsins vegna örorkulífeyris til framtíðar.
„Þessir fjármunir verða ekki úr lausu lofti gripnir og er eina leið sjóðsins til þess að fjármagna slíkar auknar örorkugreiðslur að skerða ellilífeyri. Frumvarpið felur þannig í sér inngrip í eignarréttindi sjóðfélaga.“
Gildi segir í umsögn sinni við frumvarpið að réttindakerfi sjóðsins sé því byggt á því að almannatryggingar séu fyrsta stoð örorkutrygginga og sjóðurinn tryggir örorku að því marki sem almannatryggingar gera það ekki og aldrei umfram þær tekjur sem sjóðfélagi hafði fyrir orkutap.
„Nú stendur til að banna það fyrirkomulag með löggjöf. Afleiðingin af því er tvíþætt, greiðslur lífeyrissjóða vegna örorkulífeyris munu aukast á kostnað ellilífeyris og tekjur rétthafa verða hjá stórum hópi hærri eftir orkutap en þær voru fyrir.“
Sjóðurinn segir að leiði breytingarnar til fjölgunar örorkulífeyrisþega muni það auka kostnað sjóðsins enn meira, sem myndi leiða til enn frekari skerðingar á ellilífeyrisgreiðslum.
Festa bendir á skylduaðildina
Frumvarpið felur í sér að lífeyrissjóðum verði óheimilt að kveða á um í samþykktum sínum að greiðslur almannatrygginga vegna örorku, hlutaörorku og sjúkra- og endurhæfingargreiðslur og tengdar greiðslur hafi áhrif á útreikninga og greiðslur örorkulífeyris til sjóðfélaga.
Alls hafa níu lífeyrissjóðir skilað inn umsögnum um frumvarpið, þar á meðal LSR og Lífeyrissjóður verzlunarmanna (LIVE) sem vara báðir við tilfærslu á réttindum. LSR segir fyrírséð að lækka þurfi ellilífeyrisréttindi til að standa undir kostnaði við hækkun greiðslna örorkulífeyris.
LIVE segir áhrif frumvarpsins þau að ríkisvaldið sé að auka greiðslur lífeyrissjóða vegna örorkulífeyris á kostnað ellilífeyrisþega.
Viðskiptablaðið fjallaði í gær um umsögn Talnakönnunar, sem sér um tryggingafræðilega úttekt fyrir níu lífeyrissjóði. Í henni kom fram að áætlun hjá Festu lífeyrissjóði, sem er örorkuþungur, bendi til þess að örorkulífeyrisgreiðslur sjóðsins gætu hækkað um 11 til 12% á ári vegna áhrifa frumvarpsins. Áætlanir geri ráð fyrir að skerðingar á ellilífeyri hjá Festu gætu orðið í kringum 7,5%.
Í umsögn sem Festa lífeyrissjóður skilaði inn segir að það beri að hafa í huga að aðild að mörgum lífeyrissjóðum sé skyldubundinn á grundvelli kjarasamninga.
„Sjóðfélagar í þeim sjóðum sem áhrif frumvarpsins munu einna helst koma fram hafa því ekki kost á því að haga málum sínum með öðrum hætti og eru nauðbeygðir til að verða fyrir skerðingu réttinda og ellilífeyrisgreiðslna.“
