Skiptar skoðanir eru á því á meðal almennings hvort fiskvinnslan kunni að flytjast úr landi verði veiðigjöld hækkuð. Þetta kemur fram í nýrri könnun, sem Gallup gerði fyrir Viðskiptablaðið.
Spurt var: Ef fyrirhuguð breyting á veiðigjaldi verður að veruleika, hversu líklegt eða ólíklegt telur þú að hluti fiskvinnslu flytjist úr landi?
Um 45% telja ólíklegt að vinnsla flytjist úr landi að hluta en tæplega 42% telur líklegt að það gerist. Ríflega 13% svöruðu hvorki né.
Þegar afstaðan er skoðuð út frá breytum eins kyni, aldri, búsetu, tekjum og menntun er skýrasti afstöðumunurinn tengdur búsetu. Á landsbyggðinni telja 49% íbúa líklegt að fiskvinnsla flytjist úr landi verði veiðigjöld hækkuð á meðan þetta hlutfall er 36% í Reykjavík.
Hörð gagnrýni
Þegar stjónvöld kynntu frumvarp til breytinga á lögum um veiðigjald, þannig að gjaldið yrði tvöfaldað, mætti það strax mikill andstöðu frá forsvarsmönnum íslensks sjávarútvegs. Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) hafa andmælt hækkun veiðigjalds harðlega.
„Þannig er nú fyrirhugað að blása upp tekjur af veiðum og miða þar við verð á norskum uppboðsmörkuðum fyrir uppsjávarfisk og íslenskum uppboðsmarkaði fyrir botnfisk,“ sagði í yfirlýsingu sem SFS sendi frá sér þegar ríkisstjórnin kynnti veiðigjaldahækkunina. „Hér á með öðrum orðum að miða við tekjur í sundurslitinni virðiskeðju, en ekki samþættri virðiskeðju, líkt og á við um íslenskan sjávarútveg. Verðmætasköpun og samkeppnishæfni íslensks sjávarútvegs hefur einmitt hverfst um hina samþættu virðiskeðju og óumdeilt er að hún hefur skapað Íslendingum meiri verðmæti en nokkur önnur þjóð fær úr sínum sjávarútvegi. Þennan árangur ætlar ríkisstjórnin nú að tæta í sundur.“
SFS benti ennfremur á að tekjur veiða þyrftu að aukast í takt við viðmið veiðigjaldsins. Afleiðingarnar yrðu þær að íslenskar fiskvinnslur yrðu ósamkeppnishæfar.
„Eins og reyndin er í Noregi, mun fiskur þá í verulegum mæli flytjast óunninn úr landi til ríkisstyrktra fiskvinnsla í láglaunalöndum á borð við Pólland og Kína. Verðmætasköpun hér á landi verður þar með minni, störfum í fiskvinnslu fækkar stórum og afleiddar tekjur þjónustu og iðnaðar verða hverfandi,“ sagði í yfirlýsingu SFS.
Skot yfir markið
Ríkisstjórnin hefur mótmælt þessum staðhæfingum SFS. Hanna Katrín Friðriksson atvinnuvegaráðherra, hefur sagt að þeir sem fullyrði að fiskvinnslum verði lokað séu að skjóta yfir markið.
„Ég ætla ekki að standa hér og fullyrða að engum vinnslum verði lokað en það verður ekki vegna þessarar leiðréttingar. Það er þá vegna þess að menn eru einhvern veginn að láta í ljós óánægju sína með því að grípa til þessara aðgerða. Við því er sjálfu sér lítið að gera,“ sagði Hanna Katrín í viðtali við Vísi, þegar hækkun veiðigjaldanna var kynnt.
Nánar er fjallað um málið í Viðskiptablaðinu. Áskrifendur geta lesið fréttina í heild hér.
