Bræðsluofnarnir hjá Argor-Heraeus í Suður-Sviss ganga nú allan sólarhringinn til að anna eftirspurn eftir gullstöngum í Bandaríkjunum, samkvæmt Financial Times.
Aldrei hefur verið jafn mikið að gera hjá fyrirtækinu, að sögn Robin Kolvenbach, framkvæmdastjóra Argor-Heraeus, en bræðslan hefur starfað án afláts síðan í desember til að mæta gríðarlegri eftirspurn eftir eins kílógramms gullstöngum í New York.
„Eftirspurnin hefur aukist verulega,“ segir Kolvenbach. „Venjulega stendur hámarkseftirspurn í eina eða tvær vikur, en þetta ástand hefur nú varað í yfir þrjá mánuði, sem er afar óvenjulegt.“
Síðan í desember hefur ótti við að Donald Trump, forseti Bandaríkjanna og líklegur, gæti sett tolla á gullinnflutning umturnað markaðnum.
Þessar áhyggjur hafa ýtt undir verðhækkun á gulli, sem hefur náð nýjum hæðum og farið upp 3.000 Bandaríkjadölum á hverja troyuúnsu.
Vegna ótta við tolla hafa fjárfestar flutt meira en 61 milljarð Bandaríkjadala í gulli til Bandaríkjanna á skömmum tíma, sem valdið skorti á gulli í London, stærstu miðstöð gullviðskipta í heiminum.
Aðstæður hafa skapað talsverðan þrýsting á gullbræðslur í Evrópu, sem eiga erfitt með að anna eftirspurninni.
Argor-Heraeus er meðal þeirra fyrirtækja sem hafa þurft að auka framleiðslu sína til muna til að mæta hinni miklu ásókn í gull.
Mismunandi stærðir gullstanga skapa þrýsting
Aukinn flutningur á gulli milli London og New York hefur varpað ljósi á sérkennilega eiginleika alþjóðlegra gullmarkaða þar sem ólíkar gerðir eru í hverju landi.
Í London fara viðskipti fram að mestu fram með 400-troy-únsustangir, sem vega um 12,5 kg og eru á stærð við múrstein.
Hins vegar notar Comex-markaðurinn í New York 1 kg stangir sem viðmið, sem krefst þess að gull sé brætt og endurunnið áður en það nær til Bandaríkjanna.
Þar koma svissneskar gullbræðslur, sem eru þær stærstu í heimi, til sögunnar.
Kolvenbach bendir á að í heimi þar sem fjármagnsflutningar eiga sér stað á augabragði sé eftirspurnin eftir líkamlegu gulli skýrt dæmi um viðnámið í markaðnum.
„Gull er bæði fjárhagsleg eign og áþreifanleg vara, sem fólk gleymir oft,“ segir John Reade, sérfræðingur hjá World Gold Council.
Gullmarkaðurinn þjáist af lausafjárvanda
Aukin eftirspurn í New York hefur valdið verulegum töfum á afhendingu gulls í London.
Gullstangir í Bank of England eru oft og tíðum staðsettar í niðurgrafnum hvelfingum þar sem starfsfólk þarf að grafa út viðeigandi stangir með handafli. Þar sem byggingin stendur á leirgrunni má stafla gullinu ekki hærra en upp að öxlum, sem eykur enn á flækjustigið.
Eftirspurn eftir afhendingu jókst svo mjög að biðröðin í BoE teygði sig yfir fjórar vikur og olli lausafjárvanda á markaði.
Skammtímaleiguverð á gulli fór í sögulegar hæðir, sem jók rekstrarkostnað gullbræðslna og skartgripaframleiðenda.
Dave Ramsden, aðstoðarbankastjóri BoE, viðurkenndi í febrúar að hann hefði tafist á leið sinni í bankann vegna flutningabíls hlaðins gulli. „Gull er líkamleg vara og það skapar bæði flutnings- og öryggisvandamál,“ sagði hann.
Þegar gull er flutt frá London til New York þarf það að fara í gegnum Sviss til að vera endurunnið. Venjulega er því ekið í brynvörðum bíl til Heathrow-flugvallar, þar sem það er flutt til Zurich með farþegavél – með hámarki upp á 5 tonn í hverri vél vegna tryggingatakmarkana.
Í Argor-Heraeus-verksmiðjunni í Mendrisio eru 400-únsu stangir bræddar og mótaðar að nýju í 1 kg einingar. Eftir að stykkin hafa verið skorin til, endurbrædd, mótuð og pússuð, eru þau tilbúin til sendingar til Bandaríkjanna.
Auk þessa framleiðir verksmiðjan einnig skartgripi, mynt og endurvinnur málma úr námuvinnslu. Kolvenbach segir að mikilvægasti hluti starfseminnar fari fram í rannsóknarstofu verksmiðjunnar, þar sem hver einasta gullstöng er prófuð ítarlega áður en hún heldur áfram í viðskipti.
Hröð hækkun leiguverðs á gulli hefur haft mikil áhrif á rekstur Argor-Heraeus, enda treysta verksmiðjur á skammtímaleigusamninga til að lágmarka birgðakostnað.
Kolvenbach lýsir ástandinu sem „svörtum svani“ sem hefur gjörbreytt kostnaðargrundvelli greinarinnar. Þrátt fyrir að leiguverðið hafi lækkað frá hámarki í febrúar er það enn þrefalt hærra en venjulega.
Spurningin um mismunandi stærðir gullstanga milli markaða vekur áfram furðu í greininni. „Er þetta skynsamlegt? Nei,“ segir Kolvenbach. „Ég hef sjálfur spurt mig að því en aldrei fundið fullnægjandi svar.“
Sem stendur er gullflæði til New York farið að hægjast, þar sem ótti við tolla hefur dvínað.
Ef Trump beinir verndarstefnu sinni ekki að eðalmálmum búast kaupmenn við að flæðið snúist við á ný, þar sem langtímaeigendur horfa til lægri geymslugjalda í London. Þegar það gerist munu svissnesku gullbræðslurnar aftur starfa allan sólarhringinn.
