Skortur á gulli hefur myndast í Lundúnum vegna stór­felldra flutninga á eðal­málminum til Bandaríkjanna, þar sem kaup­menn og fjár­mála­stofnanir hafa safnað saman 82 milljarða dollara gull­birgðum í New York af ótta við tolla sem ríkis­stjórn Donalds Trump gæti lagt á.

Sam­kvæmt heimildar­mönnum Financial Times hefur biðin eftir að taka út gull úr geymslum Eng­lands­banka lengst úr nokkrum dögum í fjórar til átta vikur þar sem bankinn á í erfið­leikum með að anna eftir­spurn.

„Fólk einfaldlega kemst ekki í gull vegna þess að það er búið að senda svo mikið til New York, og það sem eftir er bíður eftir flutningum,“ segir einn af helstu gullfjárfestum heims í samtali við FT. „Greiðslugeta á markaðnum í London hefur minnkað verulega.“

Frá for­seta­kosningunum í Bandaríkjunum í nóvember hafa gull­kaup­menn og fjár­mála­stofnanir flutt 393 tonn af gulli í vöru­hús hrávöru­markaðarins Co­mex í New York, sem hefur aukið birgðir þess um nærri 75% í 926 tonn. Þetta er hæsta birgðastaða Co­mex frá því í ágúst 2022.

Sam­kvæmt aðilum á markaðnum gæti raun­veru­legt magn flutninganna verið enn meira, þar sem einnig er talið að gull hafi verið flutt í einka­geymslur í New York í eigu banka á borð við HSBC og JP­Morgan. Báðir bankarnir neituðu að tjá sig um málið þegar FT hafði sam­band.

Ótti við Trump-tolla knýr gull­flutninga

Kaup­menn á gull­markaði segja að flutningarnir séu hluti af við­leitni til að forðast mögu­lega tolla sem Donald Trump gæti inn­leitt á gull.

„Það er ákveðin til­finning á markaðnum að Trump gæti sett víðtæka tolla á hrávörur sem fluttar eru til Bandaríkjanna, þar á meðal gull,“ sagði Michael Haigh, yfir­maður hrávöru­rannsókna hjá Société Généra­le. „Það er áhlaup á markaðnum þar sem aðilar reyna að verja sig fyrir slíkum mögu­leikum.“

Auk ótta við tolla hafa fram­virkir samningar með gull hækkað veru­lega á Co­mex-markaðnum í New York og stað­greiðslu­markaðurinn í London skapað tækifæri til brasks.

Verðið í New York hefur verið hærra en í London, sem hefur hvatt kaup­menn til að flytja gullið yfir At­lants­hafið.

Trump hefur enn ekki út­fært stefnu sína í tollamálum né nefnt sér­stak­lega mögu­lega tolla á gull. Hins vegar hefur hann ítrekað hótað um­fangs­miklum tollum á inn­flutning til Bandaríkjanna.

Bailey rólegur yfir stöðunni

Gull­verð hefur hækkað um 5% frá áramótum og stendur nú aðeins 30 dölum frá sögu­legu há­marki sínu, 2.790 dollara á únsu, sem náðist í október.

London og New York eru tveir stærstu gull­markaðir heims. Meðan mest af við­skiptum með gull í föstu formi fara fram í London er fram­virki við­skipta­markaðurinn miðlægur í Bandaríkjunum.

Aðstæður nú minna marga á tímann í kórónu­veirufar­aldrinum, þegar óvissa og truflanir í flutningum urðu til þess að Co­mex-markaðurinn safnaði stórum gull­birgðum.

Andrew Bailey seðlabankastjóri Englandsbanka.
Andrew Bailey seðlabankastjóri Englandsbanka.
© epa (epa)

Eng­lands­banki geymir gull fyrir fjár­mála­stofnanir, aðra seðla­banka og breska ríkið. Seðla­banka­stjórinn Andrew Bail­ey hefur reynt að draga úr áhyggjum af aukinni bið eftir að­gangi að gulli í London.

„London er enn stærsti gull­markaður heims. Ef þú ert aðili á þessum markaði og vilt eiga við­skipti eða nýta gullið þitt, þá þarftu að hafa það í London,“ sagði Bail­ey á fundi með fjár­laga­nefnd breska þingsins.

Birgðir Co­mex hafa hækkað um 36% í janúar, þar sem 244 tonn hafa bæst við. Þetta er mesta mánaðar­lega aukning birgða síðan í maí 2020, þegar far­aldurinn var í há­marki.

Sér­fræðingar segja að hluti af þessari þróun sé nauð­syn kaup­manna til að af­henda gull í föstu formi sam­kvæmt framvirkum samningum.

Ca­vatoni segist þó vongóður um að fyrir­hugaðir tollar nái ekki til gulls. „Við höfum ekki fengið neinar vís­bendingar frá ríkis­stjórninni um að hún ætli að leggja toll á peninga­mála­gull,“ bætti hann við.