Í nýrri greiningu Bergþóru Baldursdóttur, hagfræðings hjá Greiningardeild Íslandsbanka, kemur fram að íbúðamarkaðurinn á Íslandi sé að leita í eðlilegra horf eftir miklar sveiflur síðustu misseri.
Þróunin bendir til aukins jafnvægis milli framboðs og eftirspurnar, sem gæti haft áhrif á verðþróun og aðstæður kaupenda og seljenda á næstu mánuðum.
Samkvæmt gögnum Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS) hækkaði íbúðaverð um 0,36% í mars 2025 frá fyrri mánuði.
Þetta er þriðji mánuðurinn í röð með hækkun, en hækkunin er hófleg miðað við fyrri mánuði.
Sérbýli á höfuðborgarsvæðinu leiddi þessa hækkun með 1,6% verðhækkun milli mánaða, eftir 2,3% lækkun í febrúar. Hins vegar lækkaði verð á fjölbýli á bæði höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni.
Árstaktur íbúðaverðs heldur áfram að lækka
Verðhækkanir hafa verið mestar á landsbyggðinni, um 10,4% á undanförnu ári, samanborið við 7,1% á höfuðborgarsvæðinu.
Sérbýli hefur hækkað hraðar en fjölbýli á báðum svæðum. Búist er við að árstakturinn haldi áfram að lækka á næstu mánuðum þegar stórir hækkunarmánuðir frá síðasta vori og sumri detta út úr árstaktinum.
Eftirspurn á íbúðamarkaði jókst tímabundið árið 2024 vegna eldsumbrota á Reykjanesskaga, sem leiddi til þess að íbúar Grindavíkur þurftu að finna sér nýtt húsnæði. Þetta jók eftirspurn á markaðnum til muna.
Þegar líða tók á árið hægði á eftirspurninni og ljóst að Grindavíkuráhrifin höfðu að mestu fjarað út. Á fyrstu mánuðum ársins 2025 hafa umsvifin aukist aðeins, sérstaklega í mars, þar sem yfir þúsund kaupsamningar voru gerðir, sem er mesti fjöldi frá ágúst og september árið áður.
Framboð íbúða til sölu hefur aukist verulega
Í byrjun apríl voru nær 4.000 eignir til sölu á höfuðborgarsvæðinu, þar af tæplega 2.100 nýbyggingar, sem er um 53% af heildarframboði.
Þetta er hæsta hlutfall nýbygginga sem mælst hefur. Samkvæmt mælaborði HMS eru um 6.300 íbúðir í byggingu á landinu öllu, og má vænta að framboð nýrra íbúða verði stöðugt á markaðnum á næstu misserum.
Með auknu framboði hefur meðalsölutími íbúða lengst talsvert. Í janúar 2025 var meðalsölutími íbúða á sjötta mánuði, sem er aukning um tvo mánuði frá miðju síðasta ári.
Sölutími nýbygginga hefur lengst meira en á eldra húsnæði; úr fimm mánuðum frá síðasta vori í 14 mánuði í febrúar 2025.
Bergþóra bendir á að útlit sé fyrir aukið jafnvægi á milli framboðs og eftirspurnar á næstunni.
Með lækkandi vöxtum og hjaðnandi verðbólgu á þessu ári er von á því að sala nýrra íbúða taki við sér og verktökum takist að selja þær íbúðir sem eru í byggingu. Þróunin bendir til þess að íbúðamarkaðurinn sé að leita í eðlilegra horf eftir miklar sveiflur síðustu missero
