Viðskiptablaðið kom fyrst út þann 20. apríl 1994. Segja má að tilkoma blaðsins hafi haldist í hendur við vaxandi athafnafrelsi í kjölfar aðildar Íslands að Evrópska efnahagssvæðinu nokkrum árum fyrr. Allar götur síðan hefur blaðið verið aldarspegill íslenskrar viðskipta- og athafnasögu. Það sést ágætlega þegar blaðað er í forsíðum blaðsins gegnum tíðina.
Fyrir viku birtum við valdar forsíður frá stofnun blaðsins til ársins 2008. Nú tökum við upp þráðinn þar sem frá var horfið.
Syrtir í álinn
En þegar líða tók á veturinn var æ fleirum ljóst að óveðursský væru að hrannast upp yfir íslensku efnahagslífi. Bankar og aðrir kröfuhafar tóku yfir fjárfestingafélagið Gnúp og þó svo að allt væri gert til að sýna umheiminum að yfirborðið á íslenskum fjármálamarkaði væri slétt og fellt kom allt fyrir ekki. Á forsíðu Viðskiptablaðsins 16. janúar 2008 var sagt frá því að fall Gnúps væri að mati erlendra sérfræðinga stærsta ástæðan fyrir að skuldatryggingaálag bankanna hækkaði mikið. Það var einmitt á þessum tíma sem hugtakið skuldatryggingaálag kom fyrst við sögu í heita pottinum í Vesturbæjarlauginni.
Grafalvarleg staða
Ástæðulaust er að rekja atburðarásina sem svo náði hámarki haustið 2008 á þessum síðum – áhugasögum er vísað á skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis – þeirri sem þáverandi biskup ætlaði að sjá til þess að lægi fyrir í öllum kirkjum landsins og lesin var upp af leikurum á fjölum Borgarleikhússins. Hafi einhver efast um að efnahagsástandið væri grafalvarlegt á þessum tíma hefði sá efi að engu orðið við lestur forsíðu Viðskiptablaðsins föstudaginn 3. október.
Dimmir dagar
Við tóku erfiðir tímar, atvinnuþref og almenn leiðindi í íslensku þjóðfélagi. Forsíða blaðsins 7. maí 2009 rammaði ágætlega inn tíðarandann og ástandið. Forsíðan sýndi fjármálaráðherra sýna galtóma buxnavasa og vísað var til úttektar blaðsins um ríkisfjármálin. Þar kom fram að fjárlagahallinn hefði verið um 150 milljarðar eða kringum 250 milljarðar að núvirði. Ekki er hægt að útiloka að við sjáum slíkar tölur eftir næstu kosningar ef haldið verður áfram á sömu braut við stjórn ríkisfjármála og undanfarin ár, en það er önnur saga. En svartnættið var ekki algjört. Á forsíðunni var vísað til fréttaskýringar í blaðinu þar sem haft var eftir viðmælendum úr ferðaþjónustunni að þeir væru þrátt fyrir allt bjartsýnir á framtíðina.
Már og nafnabreytingin
Þó að forsíður Viðskiptablaðsins hafi litast af tíðarandanum og fréttum af gjaldþrotum, Icesave og fleiri lítt uppörvandi málum á þessum tíma má finna fregnir sem vert er að rifja upp. Þannig er sagt frá því á forsíðu blaðsins í nóvember 2010 að Már Guðmundsson seðlabankastjóri hafi komið í veg fyrir að Sjóvá yrði selt til fjárfestahóps undir forystu Heiðars Guðjónssonar. Ástæðan sem Már gaf fyrir þessu var að Ursus, félag Heiðars, væri til skoðunar hjá gjaldeyriseftirliti Seðlabankans. Mun þetta vera í fyrsta sinn í sögu Íslands að viðskipti hafi leitt til mannanafnabreytinga.
Lukkuriddarar ríða um héruð
Á árunum eftir fjármálakreppuna var enginn skortur á lukkuriddurum sem dúkkuðu upp hér á landi og boðuðu tröllauknar fjárfestingar, gjaldeyristekjur og atvinnu fyrir alla. Reyndar hefur slíkum lukkuriddurum skolað að ströndum landsins með reglulegu millibili gegnum tíðina boðandi stálpípuverksmiðjur, olíuhreinsunarstöðvar, útflutning á heitu vatni og hvað eina.
En upp úr árinu 2014 var óvenjumikið um slíka kóna enda var raungengi krónunnar lágt og mikið af tækifærum sem einsýnt var að yrðu að veruleika um leið og efnahagurinn tæki að rétta úr kútnum. Á forsíðu blaðsins sem kom út 7. ágúst var viðtal við Magnús Garðarsson, forstjóra United Silicon. Í viðtalinu lýsti hann stórfelldri uppbyggingu fyrirtækisins og markmiðinu um að það yrði stærsti framleiðandi kísilmálms í heiminum. Það fór eins og það fór.
Eilífðarsagan um fjárhag borgarinnar
„Niðurstöður ársreiknings Reykjavíkurborgar valda áhyggjum af grunnrekstri borgarinnar sem hefur þyngst milli ára. Gengið hefur verið á handbært fé, veltufé frá rekstri hefur lækkað og rekstrarkostnaður hefur hækkað tökuvert umfram verðlag.“ Þetta var ekki skrifað í Viðskiptablaðið fyrir nokkrum vikum heldur í maí árið 2015 en þá var vísað til umfjöllunar um hvernig rekstur borgarinnar hefur blásið út. Síðan þá hafa menn bara hreinlega gefið í.
Birtir til
Hafi áhyggjur af fjárhagsstöðu Reykjavíkurborgar átt við þá eins og nú verður ekki sagt það sama um stöðuna í Kauphöllinni. Viðsnúningur hafði átt sér stað í efnahagslífinu og á forsíðu blaðsins í júlí 2015 var fjallað um þann mikla kraft sem hafði verið í Kauphöllinni en þróunin þar hafði einkennst af miklum hækkunum.
Gullöld ÁTVR
Fjölgun ferðamanna og endurreisn hagkerfisins átti sér mörg birtingarform á þessum árum. Ein þeirra var aukin áfengissala. Forsíða blaðsins 8. desember 2016 sýnir ágætlega hversu hratt hlutirnir geta breyst. Forsíðan var helguð rekstri ÁTVR sem þá var í miklum blóma vegna efnahagsástandsins og fjölgunar ferðamanna. Fram kom á forsíðunni að ÁTVR hafði greitt sjö milljarða í arð til ríkisins undanfarin sex ár. Nú er öldin önnur og reksturinn þungur ekki síst vegna mikils stjórnunarkostnaðar og á sama tíma fjölgar fyrirtækjum sem selja neytendum áfengi gegnum netið og meirihluti matvörukeðja er farinn að gera slíkt hið sama.
Costco-áhrifin
Nú þegar álpappírinn sem keyptur var á opnunarhelgi Costco er við það að klárast á flestum heimilum landsins er við hæfi að rifja upp áhrifin sem verslunin hafði á smá- og heildsölumarkaðinn á Íslandi. Um það var einmitt fjallað á forsíðu Viðskiptablaðsins 1. júní 2017.
Upphafið að falli Wow
Ef eitthvert fyrirtæki á tilkall til þess að vera tákngervingur íslensks efnahagslífs á árunum frá fjármálakreppunni fram að heimsfaraldri hlýtur það vera Wow, flugfélag Skúla Mogensen. Félagið stimplaði sig inn sem fyrsti hressi lögaðilinn í efnahagslífinu og lék lykilhlutverk í þeirri sprengingu sem varð á ferðamannaþjónustunni á þessum árum. Fjallað var um stöðu flugfélagsins á forsíðu 25. janúar 2018. Þar var fjallað um að Títan, fjárfestingarfélag Skúla, hefði breytt milljarða láni flugfélagsins í hlutafé. Segja má að þetta hafi verið í fyrsta sinn sem eitthvað kom fram opinberlega um að reksturinn væri þungur þrátt fyrir mikinn vöxt. Wow varð svo gjaldþrota ári síðar.
Kyrrsetning Boeing Max
Íslendingar eru afar háðir flugsamgöngum og hinn mikli vöxtur ferðaþjónustunnar hefur gert flugfélögin enn mikilvægari fyrir efnahagslífið. Endurspeglast þetta í umfjöllun um viðskipta- og efnahagsmál. Fall Wow kom á svipuðum tíma og 737-Max vélar frá Boeing voru kyrrsettar um heim allan. Kyrrsetningin hafði mikil áhrif á rekstur Icelandair sem hafði veðjað á þessa tegund flugfélaga.
Á forsíðu blaðsins 22. júní 2019 er viðtal við Boga Nils Bogason, forstjóra Icelandair, vegna málsins. Forstjórinn sagðist vera reiðubúinn til þess að vera fyrsti maður um borð í 737-Max þegar þær myndu taka á loft að nýju. Stóra spurningin var eftir sem áður hvort einhverjir farþegar myndu fylgja honum. Það reyndist blessunarlega verða raunin á endanum.
Heimsfaraldur og önnur leiðindi
Á útmánuðum 2020 varð ljóst að heimsfaraldur var í þann mund að umturna öllu. Í febrúarlok var fjallað um á forsíðu blaðsins að fjárfestar á hlutabréfamörkuðum væru loks að gera sér grein fyrir hversu djúpstæð áhrif veiran myndi hafa á eignamarkaði heimsins. Frá og með þeim tíma var kórónuveiran algeng á forsíðu blaðsins í einni eða annarri birtingarmynd.
Fundið fé
Blaðamönnum Viðskiptablaðsins er ýmislegt til lista lagt. Það sást ágætlega á forsíðu blaðsins í janúar 2022. Hún var helguð þeirri staðreynd að Ingvari Haraldssyni þá aðstoðarritstjóra og Guðnýju Halldórsdóttir blaðamanni tókst að finna styrktarsjóð Sonju de Zorilla sem mikið hafði verið fjallað um áður í fjölmiðlum.
Sjávarútvegsfyrirtæki í höllina
Ísfélagið, elsta hlutafélag Íslands, var skráð í Kauphöllina árið 2023. Með því varð tæplega fjórðungur úthlutaðra aflaheimilda í eigu almenningshlutafélaga í Kauphöllinni. Hlutfallið hefur ekki verið hærra frá árinu 2004 en þá hófst hrina afskráninga. Sérfræðingar telja að fleiri útgerðarfélög muni leita eftir skráningu á næstu árum. Um þetta var að sjálfsögðu fjallað um á forsíðu Viðskiptablaðsins í nóvember 2023.
Lyf, góðmálmar og rafmyndir
Á forsíðu blaðsins þann 6. mars 2024 mátti lesa um hvernig almennir fjárfestar flykktust í hlutabréf Alvotech og Amaroq Minerals á meðan þeim fækkaði í hluthafahóp rótgrónari fyrirtækja. Þá mátti líka lesa um hvernig sami hópur sýndi rafmyntum vaxandi áhuga.
Nánar er fjallað um málið í 30 ára afmælisriti Viðskiptablaðsins. Áskrifendur geta lesið umfjöllunina í heild hér.
