„Ef maður á að taka saman efnahagsstefnu Trumps í einföldu máli þá snýst hún um að verja hagsmuni Bandaríkjanna með aðgerðum sem skapa fyrirtækjum hagstætt umhverfi og stuðla þannig að hagvexti,“ segir Jón Daníelsson hagfræðiprófessor um efnahagsstefnu nýs Bandaríkjaforseta.
Tollastefna Trumps er meðal þess sem hefur vakið hvað mesta athygli í umræðunni. Jón bendir á að Joe Biden, fyrrum Bandaríkjaforseti, hafi ekki fjarlægt tollana sem settir voru á fyrra kjörtímabili Trumps, sem sýni fram á almennan pólitískan stuðning fyrir tollunum, beggja vegna borðsins.
Hagfræðingar vestanhafs hafa þó varað við því að hærri og víðtækari tollar, auk takmörkunar á straumi innflytjenda, gætu leitt til minni hagvaxtar en ella. Á sama tíma gæti sú stefna aukið á verðbólgu og þannig takmarkað getu Seðlabankans til að halda áfram vaxtalækkunarferlinu.
„Það er erfitt að sjá eitthvað „Trump-legt“ við tolla sem hefðu hvort eð er verið á. En ef þeir setja á mjög háa tolla, eins og sumir hafa verið að kalla eftir, þá myndi ég taka undir orð kollega minna og segja að þessir háu tollar hefðu töluverðar neikvæðar afleiðingar á efnahaginn,“ bætir Jón við.
Samningatæknin að heimta mikið og semja um minna
Jón bætir við að það sé alls óvíst hversu langt Trump muni ganga í tollamálum.
„Innan Trump-stjórnarinnar eru tvö ólík öfl að berjast um völd. Annars vegar erum við með þessi alþjóðlegu öfl sem Elon Musk og aðrir standa fyrir. Þessi armur hugsar fyrst og fremst um hagkerfið í heild sinni, og er kannski með svipaðar skoðanir í efnahagsmálum og hagfræðisamfélagið.“
„Hins vegar eru það þessar svokölluðu þjóðernissinnuðu raddir, öflin sem hugsa fremur um réttindi verkamanna heldur en hagsmuni hagkerfisins í heild sinni. Við vitum í raun og veru ekki hvoru megin efnahagsstefna Trumps mun lenda. Þegar rætt er um stefnumálin held ég að það sé of mikið verið að einblína á eina röddina, þegar það er enn óvíst hvoru megin hún lendir.“
Hann segir oft gleymast í umræðunni sú samningatækni sem Trump beitir til að ná sínu fram. Of mikil áhersla sé lögð á pólitíska tungumálið heldur en raunverulegar afleiðingar.
„Það er dálítið í stíl við Trump, og minnir á orð William Shakespeare: „full of sound and fury, signifying nothing.“ Það sem fólk horfir ekki nógu djúpt á í þessari umræðu er að strategía Trumps er að heimta allt og semja síðan um eitthvað lítið. Um þessa strategíu má lesa í bókinni hans „Art of the Deal“.
„Hann er að búa til mikinn hávaða í umræðunni en síðan lendir þetta á samningum sem eru á mildari stað. Umræðan í Evrópu virðist vera á þann veg að fólk skilur ekki þessa strategíu, þ.e. einblínir á kröfurnar og hávaðann en ekki hvar lendingin verður,“ bætir Jón við.
Nánar er fjallað um málið í Viðskiptablaðinu, sem kom út í vikunni. Áskrifendur geta lesið fréttina í heild hér.
