Samtök verslunar og þjónustu og Samtök iðnaðarins telja að ekki sé unnt að hrinda frumvarpi um nýtt kílómetragjald í framkvæmd án verulegrar frestunar. Samtökin leggja til að gildistöku verði frestað til 1. janúar 2026 og vara við flýtimeðferð sem gæti skapað glundroða í innleiðingu og íþyngt atvinnurekstri að óþörfu.
Í umsögn sem send var efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis í gær koma fram ítarlegar athugasemdir og breytingartillögur frá samtökunum, sem segja málsmeðferðina of hraða og illa ígrundaða að hluta.
Samtökin fagna vissum úrbótum sem felast í breytingartillögu nefndarinnar – meðal annars frestun gildistöku til 1. október 2025 og lengingu afsláttartímabils fyrir eftirvagna – en telja að þær gangi ekki nægilega langt.
„Breytingartillögur efnahags- og viðskiptanefndar hafa bein áhrif á rekstrarkostnað vöruflutninga, sér í lagi ökutækja með eftirvagn. Í þessu samhengi er vert að taka fram að hér er rekstrarkostnaður skilgreindur sem eldsneytisgjöld, kílómetragjald og orkukostnaður,“ segir í umsögninni, þar sem bent er á að umfang innleiðingarinnar sé verulegt og stór hluti þeirra aðila sem þurfi að sinna undirbúningi verði í sumarleyfi fram í ágúst.
Aðeins verði um átta vikur til stefnu til að aðlaga hugbúnað, verklag og samninga.
Samtökin benda einnig á að nýtt gjaldakerfi muni hafa í för með sér breytingar á samningsforsendum fjölda verksamninga og rekstraráætlana fyrirtækja.
Frestun til 1. janúar 2026 myndi gefa atvinnulífinu nauðsynlegt andrými til að aðlagast og tryggja markvissari framkvæmd.
Önnur megináhersla í umsögninni er að styðja eigendur vistvænna hóp- og vörubifreiða milli gildandi gjaldkerfis og þess nýja.
Núverandi kílómetragjald á slíkar bifreiðar getur numið yfir 29 krónum á hvern ekinn kílómetra en mun lækka í um 7 krónur þegar nýja gjaldið tekur gildi. Því leggja samtökin til að eigendum slíkra ökutækja verði í stað tryggður 75% afsláttur af núverandi gjaldi fram að gildistöku laganna, svo fjárfestar í vistvænum flutningabílum verði ekki skaðaðir.
Þrátt fyrir jákvæðar breytingar í meðförum nefndarinnar telja samtökin að mörg atriði þarfnist enn nánari útfærslu, t.d. hvað varðar túlkun á gjaldskyldu vagnlesta og samræmi milli leyfilegrar heildarþyngdar og gjaldflokka.
Jafnframt vekja þau athygli á samkeppnishættu vegna undanþágu dráttarvéla í landbúnaði, sem mögulega gæti skapað skekkjur gagnvart efnisflutningum annarra aðila á landsbyggðinni.
Að mati samtakanna þarf að tryggja að öll tæknileg innleiðing, skráningarkerfi og sjálfvirk úrvinnsla gagna frá ökutækjum verði tilbúin áður en gjaldið tekur gildi.
Þau ítreka nauðsyn þess að stýrihópur um þróun hugbúnaðar verði formlega stofnaður og að samtökin eigi þar fulltrúa til að tryggja hagsmunagæslu þeirra sem reka flutninga- og þjónustufyrirtæki.
