Laun og hlunnindi bandarískra forstjóra vekja sífellt meiri athygli og gagnrýni, bæði vegna umfangs þeirra og skorts á aðhaldi hluthafa. Nú eru hins vegar uppi áform um að draga úr upplýsingaskyldu um greiðslur til æðstu stjórnenda, sem gæti torveldað gagnrýna umræðu og dregið úr ábyrgð, samkvæmt Financial Times.
Forstjórar fyrirtækja á S&P 500-vísitölunni þéna að meðaltali 16 milljónir Bandaríkjadala á ári eða meira en tvöfalt það sem sambærilegir stjórnendur fá hjá fyrirtækjum í FTSE 100 í Bretlandi.
Í þessum greiðslum leynast einnig hlunnindi sem mörgum þykja úr hófi:
Sumit Singh, forstjóri Chewy, sem selur dýrafóður á netinu, fékk samtals 29,3 milljónir dala á síðasta ári, þar af voru 424 þúsund dalir í bifreiðahlunnindi og rúmlega eina milljón dala í öryggisgæslu sem innihélt meðal annars „máltíðir og dagpeninga“ fyrir lífverði hans.
George Kurtz, forstjóri CrowdStrike, naut 35 milljóna launapakka sem innihélt tæplega milljón dala í einkaþotuferðir og kostnað við keppnisbíl sem hann sjálfur ekur og keppir á.
David Zaslav, forstjóri Warner Bros Discovery, hlaut samtals nær 52 milljónir dala í laun þrátt fyrir 11,5 milljarða dala tap fyrirtækisins árið 2024. Meðal hlunninda voru 250 klukkustundir í einkaþotu (metnar á 814 þúsund dali), 51 þúsund dali í ferðakostnað vegna persónulegra gesta til Ólympíuleikanna í París og nærri ein milljón dala í persónulega öryggisþjónustu.
Takmarkað aðhald hluthafa
Þrátt fyrir háar upphæðir hafa hluthafar almennt sýnt lítið aðhald. Á þessu ári hafa 95% fyrirtækja á S&P 500 fengið samþykki hluthafa fyrir launapökkum sínum í svokölluðum „say on pay“-atkvæðagreiðslum.
Ein undantekningin er Warner Bros Discovery, þar sem 59% hluthafa felldu nýlega ráðgefandi atkvæðagreiðslu um laun Zaslavs.
Tveir helstu ráðgjafar hluthafa, ISS og Glass Lewis, vöruðu báðir við launapakkanum og bentu á að umbun fyrir slaka frammistöðu gæti grafið undan trúverðugleika stjórnar.
Þrátt fyrir að stjórnin lýsti yfir að hún tæki niðurstöðunni alvarlega, hafa margir fjárfestar bent á að árangursviðmið stjórnenda hafi oft verið stillt þannig að þau væru auðveldlega náanleg og jafnvel lægri en niðurstöður sem fyrirtækið hafði þegar náð.
Gagnsæið á undir högg að sækja
Nú eru uppi tillögur innan bandaríska verðbréfaeftirlitsins (SEC) og á Bandaríkjaþingi um að draga úr upplýsingaskyldu um greiðslur til framkvæmdastjóra.
Meðal annars hefur formaður SEC, Paul Atkins, spurt hvort núverandi upplýsingagjöf sé „hagkvæm.“
Aðrir vilja jafnframt takmarka áhrif ráðgjafafyrirtækja eins og Glass Lewis og draga úr aðkomu sjóðsfjárfesta að „say on pay“-kerfinu.
Með þessum breytingum yrði erfiðara fyrir hluthafa að greina laun og hlunnindi stjórnenda og bregðast við þegar greiðslur teljast úr hófi.
Greinarhöfundar í Financial Times vara við því að minni gagnsæi auki hættuna á misnotkun og hneykslum.
Þegar greiðslur eru opinberar og skýrt rökstuddar eiga fyrirtæki auðveldara með að verja laun forstjóra. En þegar upplýsingar eru duldar vakna grunsemdir um sjálftöku og misnotkun valds.
Dæmi um slíkt má finna í máli Dennis Kozlowski, fyrrverandi forstjóra Tyco, sem hlaut fangelsisdóm eftir að leki fór í fjölmiðla um eyðslusamar veislur og stórfelld kaup á listaverkum með fé fyrirtækisins.
„Bandaríkjamenn eru gjarnan rausnarlegir í garð forstjóra en þeir bregðast harkalega við ef traust þeirra er svikið,“ segir í greininni.
