Ríkissjóður var rekinn með 130 milljarða halla árið 2021 samanborið við 144 milljarða halla árið á undan. Afkoma ríkissjóðs var rúmum hundrað milljörðum betri en gert var ráð fyrir í fjárlögum, aðallega þar sem tekjur voru talsvert umfram spár. Þetta kemur fram í tilkynningu fjármálaráðuneytisins en ríkisreikningur fyrir árið 2021 var birtur í dag.
Tekjur án fjármunatekna, einkum tekjur af sköttum og tryggingagjöldum, jukust um 69 milljarða á milli ára og námu samtals 871 milljarði. Tekjur af virðisaukaskatti jukust um 44 milljarða á milli ára. Fjármagnstekjuskattur jókst um 11 milljarða, tryggingagjald um 9 milljarða. Tekjur af bankaskatti minnkuðu um 6 milljarða frá fyrra ári en veiðigjöld jukust um 3 milljarða. Aðrir tekjustofnar eru sagðir hafa skilað áþekkum tekjum og árið áður.
Matsbreytingar eigna námu 76 milljörðum, sem skýrist af virðismatsbreytingu eignarhluta í Landsbankanum og Íslandsbanka sem eru nú metnir á innra virði en í voru í upphafi árs metnir á 80% af innra virði.
Gjöld fyrir fjármagnsliði námu 1.078 milljörðum og hækkuðu um 88 milljarða á milli ára. Fjármálaráðuneytið áætlar að beinn kostnaður vegna Covid-19 faraldursins hafi numið 68 milljörðum.
Heildareignir ríkissjóðs í árslok 2021 voru 2.784 milljarðar, skuldir voru 2.618 milljarðar og eigið fé 166 milljarðar.
Afkoman hundrað milljörðum betri en áætlað var
Rekstrarafkoma ríkisreiknings er birt á grunni reikningsskilastaðla fyrir opinbera aðila (IPSAS) en heildarafkoma í fjármálaáætlun og fjárlögum er birt samkvæmt hagskýrslustaðli (GFS).
Í fjárlögum ársins 2021 var gert ráð fyrir neikvæðri heildarafkomu uppá 326 milljarða króna. Samkvæmt afkomuspá sem birt var í frumvarpi til fjáraukalaga í desember 2021 var áætlað að afkoman yrði neikvæð um 294 milljarða. Þegar niðurstaða ríkisreiknings er aðlöguð að GFS-staðlinum reyndist heildarafkoma vera neikvæð um 225 milljarða, sem er um fjórðungi betri en útkomuspáin í desember.
„Geta ríkissjóðs til að bregðast við með þessum hætti byggðist á lækkun skulda hins opinbera undanfarinn áratug og sterkum efnahagsreikningum heimila og fyrirtækja. Á sama tíma hafði umgjörð hagstjórnarinnar verið styrkt til muna,“ segir Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, í tilkynningu. Bætir hann við að nú reyni á að nýta aukin efnahagsumsvif til að draga úr halla hins opinbera og stöðva skuldasöfnun.
„Hægja þarf á vexti útgjalda og treysta grunninn á ný til að verja kröftuga uppbyggingu síðustu ára, en ekki síður til að geta mætt áskorunum framtíðar. Mikil tækifæri felast í bættum rekstri, nýtingu nýrrar tækni og stafvæðingu til að veita enn betri þjónustu án verulegs útgjaldavaxtar,“ segir Bjarni.
Ríkissjóður var rekinn með 130 milljarða halla árið 2021 samanborið við 144 milljarða halla árið á undan. Afkoma ríkissjóðs var rúmum hundrað milljörðum betri en gert var ráð fyrir í fjárlögum, aðallega þar sem tekjur voru talsvert umfram spár. Þetta kemur fram í tilkynningu fjármálaráðuneytisins en ríkisreikningur fyrir árið 2021 var birtur í dag.
Tekjur án fjármunatekna, einkum tekjur af sköttum og tryggingagjöldum, jukust um 69 milljarða á milli ára og námu samtals 871 milljarði. Tekjur af virðisaukaskatti jukust um 44 milljarða á milli ára. Fjármagnstekjuskattur jókst um 11 milljarða, tryggingagjald um 9 milljarða. Tekjur af bankaskatti minnkuðu um 6 milljarða frá fyrra ári en veiðigjöld jukust um 3 milljarða. Aðrir tekjustofnar eru sagðir hafa skilað áþekkum tekjum og árið áður.
Matsbreytingar eigna námu 76 milljörðum, sem skýrist af virðismatsbreytingu eignarhluta í Landsbankanum og Íslandsbanka sem eru nú metnir á innra virði en í voru í upphafi árs metnir á 80% af innra virði.
Gjöld fyrir fjármagnsliði námu 1.078 milljörðum og hækkuðu um 88 milljarða á milli ára. Fjármálaráðuneytið áætlar að beinn kostnaður vegna Covid-19 faraldursins hafi numið 68 milljörðum.
Heildareignir ríkissjóðs í árslok 2021 voru 2.784 milljarðar, skuldir voru 2.618 milljarðar og eigið fé 166 milljarðar.
Afkoman hundrað milljörðum betri en áætlað var
Rekstrarafkoma ríkisreiknings er birt á grunni reikningsskilastaðla fyrir opinbera aðila (IPSAS) en heildarafkoma í fjármálaáætlun og fjárlögum er birt samkvæmt hagskýrslustaðli (GFS).
Í fjárlögum ársins 2021 var gert ráð fyrir neikvæðri heildarafkomu uppá 326 milljarða króna. Samkvæmt afkomuspá sem birt var í frumvarpi til fjáraukalaga í desember 2021 var áætlað að afkoman yrði neikvæð um 294 milljarða. Þegar niðurstaða ríkisreiknings er aðlöguð að GFS-staðlinum reyndist heildarafkoma vera neikvæð um 225 milljarða, sem er um fjórðungi betri en útkomuspáin í desember.
„Geta ríkissjóðs til að bregðast við með þessum hætti byggðist á lækkun skulda hins opinbera undanfarinn áratug og sterkum efnahagsreikningum heimila og fyrirtækja. Á sama tíma hafði umgjörð hagstjórnarinnar verið styrkt til muna,“ segir Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, í tilkynningu. Bætir hann við að nú reyni á að nýta aukin efnahagsumsvif til að draga úr halla hins opinbera og stöðva skuldasöfnun.
„Hægja þarf á vexti útgjalda og treysta grunninn á ný til að verja kröftuga uppbyggingu síðustu ára, en ekki síður til að geta mætt áskorunum framtíðar. Mikil tækifæri felast í bættum rekstri, nýtingu nýrrar tækni og stafvæðingu til að veita enn betri þjónustu án verulegs útgjaldavaxtar,“ segir Bjarni.
