Skattgreiðendur í Bretlandi þurfa að greiða allt að 45 milljarða punda, eða um 7.913 milljarða íslenskra króna, vegna eftirlaunasjóðs Royal Mail, eftir að stjórnvöld eyddu eignum sjóðsins án þess að tryggja nægilegt fjármagn til framtíðar, samkvæmt ítarlegri greiningu The Telegraph.

Ríkisstjórn samsteypustjórnarinnar tók yfir meginhluta eftirlaunasjóðs fyrirtækisins árið 2012, í aðdraganda einkavæðingar, en notaði síðan eignir sjóðsins til annarra útgjalda.

Þetta hefur leitt til þess að skattgreiðendur hafa þegar staðið straum af 16,5 milljörðum punda frá 2012, eða um 3,8 milljónum punda á dag að meðaltali. Enn eru eftir um 28,7 milljarðar punda sem ríkið þarf að greiða áður en skuldbindingarnar eru að fullu uppfylltar.

Royal Mail hafði átt í rekstrarlegum erfiðleikum frá aldamótum, meðal annars vegna fækkunar hefðbundinna bréfasendinga í takt við aukna notkun tölvupósts og Internetsins.

Árið 2010 hófst umræða um einkavæðingu fyrirtækisins og tveimur árum síðar var Royal Mail aðskilið frá bresku póstþjónustunni (Post Office).

Í tengslum við þessa aðgerð tók ríkið yfir skuldbindingar eftirlaunasjóðsins en fjárfesti ekki í framtíðargreiðslum hans.

Eftirlaunasjóðurinn Royal Mail Statutory Pension Scheme (RMSPS) sér nú um eftirlaunagreiðslur til fyrrverandi starfsmanna Royal Mail sem höfðu safnað réttindum fyrir 1. apríl 2012.

Sjóðurinn er ófjármagnaður og greiðslur til lífeyrisþega eru ákveðnar af ríkisstjórninni á hverju ári, sem þýðir að skattgreiðendur þurfa að standa straum af öllum greiðslum.

Samkvæmt Neil Record, fyrrverandi hagfræðingi hjá Englandsbanka, voru 29 milljarðar punda í eftirlaunasjóðnum þegar ríkið tók yfir skuldbindingarnar, en í stað þess að nýta þetta fé til að fjármagna framtíðargreiðslur var því varið í önnur útgjöld.

„Þetta hefur skilið eftir nýja skuldbindingu upp á 50 milljarða punda sem einungis var til þess að auðvelda einkavæðingu Royal Mail,“ segir Record. „Þessi skuld mun leggjast á herðar framtíðarskattgreiðenda.“

Sjóðurinn er lokaður fyrir nýja félagsmenn og mun standa eins lengi og einhverjir lífeyrisþegar séu enn á lífi.

Nú þegar fá um 204.000 manns greidd eftirlaun úr sjóðnum, en um 145.000 manns eiga inni lífeyrisréttindi en eru enn í vinnu.

Áætlað er að kostnaður sjóðsins muni hækka úr 1,6 milljörðum punda á síðasta ári í 1,7 milljarða á þessu ári.

Royal Mail var formlega einkavætt árið 2013 og lauk því ferli árið 2015.

Starfsmenn fyrirtækisins hafa síðan 2018 verið hluti af nýjum eftirlaunasjóði sem byggir á áunninni inneign frekar en endanlegum launagreiðslum.

Umfjöllun The Telegraph bendir á víðtækari vandamál í opinberum eftirlaunakerfum Bretlands, þar sem margvísleg mistök og sóun hafa leitt til mikilla útgjalda.

Til dæmis tapaði breska heilbrigðiskerfið 5,6 milljónum punda með því að greiða eftirlaun látinna einstaklinga, og ríkið hefur einnig varið 1,25 milljörðum punda í að bjarga eftirlaunasjóði Umhverfisstofnunar Bretlands.

Á sama tíma eru stjórnmálamenn og hagfræðingar að vekja athygli á því að opinber eftirlaunakerfi geti orðið óviðráðanleg byrði á ríkisfjármálum.

Nigel Farage, leiðtogi Reform UK
Nigel Farage, leiðtogi Reform UK
© epa (epa)

Nigel Farage, leiðtogi Reform UK, hefur kallað eftir breytingum á því sem hann nefnir „Píramídasvindl“ í opinberum eftirlaunum og varar við því að kerfið sé „tímasprengja“ fyrir efnahag Bretlands.

Ríkisstjórnin hefur ekki tjáð sig um málið enn sem komið er, en ljóst er að skattgreiðendur munu halda áfram að bera kostnaðinn af lífeyrisskuldbindingum Royal Mail um ókomin ár.