Frank Vang-Jensen, forstjóri Nordea, stærsta banka á Norðurlöndum, segir að norræn fyrirtæki standi traustum fótum þrátt fyrir mikla óvissu á alþjóðamörkuðum, einkum vegna tollastefnu Donalds Trump Bandaríkjaforseta.
Þó að flökt í stefnumörkun Bandaríkjanna hafi skapað aukna áhættu telur hann að áhrifin verði ekki varanleg fyrir norrænt viðskiptalíf.
„Það sem við sjáum núna er fordæmalaus hraði í stefnubreytingum frá Bandaríkjunum,“ segir Vang-Jensen í viðtali við danska viðskiptablaðið Børsen.
Hann segir að stórir viðskiptavinir bankans séu að upplifa óvissu og að síbreytilegar yfirlýsingar um tollamál geri áætlanagerð flókna.
Þrátt fyrir það telur hann ekki að þetta hafi veruleg áhrif til langs tíma litið.
„Við höfum byggt tilveru okkar á verslun og útflutningi í meira en þúsund ár. Fyrirtækin okkar hafa þurft að ná stærðarhagkvæmni utan eigin markaða og því skapað vörur og þjónustu í heimsklassa og sýnt sveigjanleika.“
Vang-Jensen segir að núverandi tollastefna muni draga úr mikilvægi Bandaríkjanna sem viðskiptaaðila fyrir norræn fyrirtæki en hann bendir jafnframt á að það hafi styrkt innri samstöðu Evrópu og skapað ný tækifæri.
„Auðvitað myndum við, rétt eins og viðskiptavinir okkar, vilja forðast einangrun og tollamúra. En í staðinn höfum við séð aukinn vilja til að fjárfesta innan Evrópu. Þar eru norræn fyrirtæki í mjög sterkri stöðu til að nýta sér það,“ segir hann.
Áhættuþættir aukast en útlánatöp áfram lág
Nordea hefur fært áhættumat sitt til í takt við breyttar aðstæður og metur nú svartsýnustu sviðsmynd sem líklegustu forsendu við mat á útlánatöpum.
Þrátt fyrir það telur bankinn ekki að umfangsmikil útlánatöp séu yfirvofandi.
Vang-Jensen útilokar ekki að útlánatöp gætu numið 0,1% af heildarútlánum, sem væri tíföldun miðað við 0,01% á fyrsta ársfjórðungi, en hann bendir á að slíkt sé enn í sögulega lágum mæli.
Til samanburðar voru útlánatöp danskra banka yfir 2,5% í fjármálakreppunni.
Þrír lykilstyrkleikar norrænna fyrirtækja
Vang-Jensen nefnir þrjú atriði sem styrkja norræn fyrirtæki í erfiðu viðskiptaumhverfi. Að hans mati eru norræn fyrirtæki meðal þeirra samkeppnishæfustu í heiminum.
Þau eru tiltölulega lítil háð Bandaríkjamarkaði, hlutfall útflutnings til Bandaríkjanna er lægra en meðaltal innan Evrópusambandsins og þau njóta sterkrar stöðu innan Evrópu en aukin samstaða í Evrópu opnar ný tækifæri sem norræn fyrirtæki geta nýtt sér.
Vang-Jensen, sem gegndi embætti forstjóra Nordea einnig á tímum heimsfaraldurs, ber núverandi óvissu saman við áhrif COVID-19. Hann segir þó að um mjög ólíkar aðstæður sé að ræða.
„Faraldurinn kom skyndilega og með litla þekkingu á framhaldinu. Tollastefnan nú er ófyrirsjáanleg, en að hluta til í samræmi við það sem Trump boðaði. Ég tel að jafnvægi náist – enginn hefur hag af hárri verðbólgu og samdrætti á sama tíma.“
Fjárfestingar í bið ekki til lengri tíma
Þrátt fyrir bjartsýni viðurkennir hann að fyrirtæki séu hikandi. „Fyrirtæki, sérstaklega þau sem starfa á Bandaríkjamarkaði, lýsa mikilli óvissu um hvert stefnt sé með tolla. Þetta getur breyst nokkrum sinnum á dag og gerir áætlanagerð afar flókna.“
Hann telur að stuttbúnar fjárfestingaráætlanir verði settar á ís, en segir jafnframt að norræn fyrirtæki séu áfram vöktuð á vexti. „Til lengri tíma tel ég þau vera tilbúin að fjárfesta í framtíðinni.“
