Þrátt fyrir vaxandi spennu milli Ísraels og Írans hafa alþjóðlegir hlutabréfamarkaðir sýnt litil viðbrögð en sérfræðingar vara við að mögulegri röskun á olíuframleiðslu, sérstaklega ef Bandaríkin grípa inn í, sem geti hrundið af stað verðfalli á mörkuðum.
Þótt vopnuð átök milli Ísraels og Írans hafi leitt til hækkunar á olíuverði og aukins óstöðugleika í Miðausturlöndum hafa hlutabréfamarkaðir tekið tíðindunum með óvenju mikilli stillingu.
Þetta segir Jacob Pedersen, yfirmaður hlutabréfagreininga hjá Sydbank, í samtali við Børsen.
„Við erum að sjá mjög dauf viðbrögð á mörkuðum. Þetta er algengt mynstur þegar um er að ræða óvissu af þessu tagi. Hlutabréfamarkaðurinn bregst oft ekki við fyrr en hættan verður raunveruleg.“
Olíuverð hefur hins vegar hækkað um rúm 10% frá því Ísrael réðst á kjarnorkutengd skotmörk í Íran þann 13. júní, en á sama tíma hefur MSCI ACWI hlutabréfavísitalan lækkað um aðeins 1% og er enn nálægt sögulegu hámarki.
Michelle Nørgaard, yfirmaður verðbréfaviðskipta hjá Jyske Bank, segir fjárfesta nú þegar vera að velta þremur lykilspurningum fyrir sér:
„Fjárfestar líta á ástandið með nokkuð raunsæjum augum og spyrja sjálfa sig þriggja lykilspurninga: Hafa helstu hagkerfi orðið fyrir áhrifum? Ekki beinlínis. Hafa orðið truflanir á flæði mikilvægra hrávara? Mög litlar, aðallega vegna hærra olíuverðs. Er hætta á frekari stigmögnun átaka? Já, í raun og veru er það líklegt,“ segir Michelle Nørgaard.
„Markaðirnir hafa þó brugðist við með tiltölulega mikilli ró og ein skýringin gæti verið sú að Ísrael hafi veikt andstæðinga sína svo mikið að friðsælli tímar gætu mögulega verið fram undan.“
Samkvæmt Nørgaard gæti sú trú á styrk Ísrael þó verið skammvinn ef aðstæður breytast.
Báðir sérfræðingarnir vara við því að stærsta ógnin sé sú að átökin hafi áhrif á olíuframboð heimsins, einkum ef Bandaríkin grípa beint inn í.
Íran hefur þegar varað við slíkri þátttöku, en í versta falli gæti það leitt til lokunar á Hórmús-sundi, þar sem um fimmtungur allrar heimsframleiðslu af olíu fer um daglega.
„Ef Bandaríkin blanda sér í átökin gæti það valdið skyndilegri röskun á hrávöruflæði og það væri klárlega stærsta áhættan fyrir markaði,“ segir Nørgaard.
Jacob Pedersen telur að hækkun olíuverðs yfir 100 dali á tunnu myndi hafa alvarleg áhrif:
„Við höfum séð dregið úr áhyggjum um samdrátt en ef neytendur neyðast til að eyða meiru í eldsneyti þá gæti það slegið á neyslu og þar með hagvöxt og arðsemi fyrirtækja.“
Pedersen bendir jafnframt á að hlutabréfamarkaðir séu nú þegar nálægt sögulegu hámarki og því lítið svigrúm til slæmra frétta.
Ef olíuverð hækkar áfram gæti það aukið verðbólguþrýsting og flækt frekari vaxtalækkanir seðlabanka, sem fjárfestar nú þegar gera ráð fyrir.
„Við erum á viðkvæmum stað. Verðlag hlutabréfa gerir ekki ráð fyrir mörgum neikvæðum áföllum,“ segir hann.
