Þrátt fyrir fjölmargar neikvæðar fréttir á alþjóðavettvangi, frá átökum í Mið-Austurlöndum til versnandi hagvaxtarhorfa og verðbólguspár, halda bandarískir hlutabréfamarkaðir áfram að hækka.
Sú þögn sem nú ríkir á mörkuðum um áhættu og viðkvæmni gæti hins vegar verið merki um dýpri og varasamari þróun, að mati Gillian Tett, aðstoðarritstjóra Financial Times.
Í grein sem birtist í FT áréttar Tett að skortit á viðbrögðum fjárfesta við augljósum hættum megi túlka sem „samfélagslega þögn“ – -hugtak úr fræðunum sem lýsir því hvernig það sem er ósagt getur haft meiri þýðingu en það sem er sagt.
Hún segir þá stöðu nú ríkja á fjármálamörkuðum: Óvenjulega ró sem kann að fela í sér yfirvofandi hættu.
Þrátt fyrir að Alþjóðabankinn hafi nýlega lækkað spá sína fyrir hagvöxt heimsins í 2,3% og fyrir Bandaríkin í 1,4% hafa hlutabréfavísitölur í Bandaríkjunum hækkað um meira en 20% frá byrjun apríl og eru nærri sögulegu hámarki.
Sama á við um skuldabréfamarkaðinn, þar sem krafan á 10 ára bandarísk ríkisskuldabréf hefur haldist stöðug í um 4,4%, þrátt fyrir versnandi ríkisfjármálaspá.
Meðal helstu ástæðna fyrir skorti á viðbrögðum, samkvæmt Tett, eru meðal annars að fjárfestar telja Trump líklegan til að draga land með hótanir sínar um ýmis málefni.
Þá sýna rannsóknir að áhrif viðskiptahindrana og aðgerðir gegn innflytjendum geti ekki komið fram fyrr en jafnvel eftir nokkur ár og þá gæti einnig verið að fjárfestar búi yfir meiri seiglu en áður eftir margra ára óvissu. Það er að fjárfestar gætu verið orðnir ónæmir fyrir nýjum áföllum.
Tett lýsir því hvernig markaðir glími ekki við eitt afgerandi áfall eins og kórónuveirufaraldurinn árið 2020 heldur sé óvissan eins og krabbamein sem breiðist út hægt – „dreifð áhætta“ sem markaðir eiga erfitt með að greina og bregðast við.
Til dæmis bendir hún á að olíuverð, sem gæti rokið upp ef ástandið í Mið-Austurlöndum versnar, haldist enn um 75 dali tunnan. Markaðir hafi því ekki fengið beint „hjartaáfall“ heldur glími þeir við vaxandi, en óljósan sársauka.
VIX-vísitalan, sem mælir sveiflur og óvissu á mörkuðum, hefur mælst með dýfum inn á milli en jafnast fljótt út á ný.
Mismunandi eignaflokkar gefa þó misvísandi skilaboð – hlutabréf virðast elta skammtímahagnað á meðan skuldabréf taka mið af lengri tíma og óþægilegri horfum.
Tett bendir að lokum á að fagfjárfestar séu jafn óvissir og aðrir og margir treysti sér ekki til að viðurkenna það. Því gæti nægilega sterkt áfall hleypt skyndilegri örvæntingu af stað – spurningin er aðeins hvenær.
„Stundum er það þögnin sem öskrar hæst,“ skrifar hún í lokin – og varar við því að skortur á viðbrögðum sé ekki merki um stöðugleika, heldur kannski hið gagnstæða.
