Donald Trump tilkynnti í dag að hann hyggist fella niður skattfrjálsa stöðu Harvard-háskóla og auka þar með þrýsting á bandaríska háskólakerfið, samkvæmt Financial Times.
Viðbrögð háskólans gætu markað nýtt stig í átökum milli Hvíta hússins og fræðasamfélagsins.
Í færslu á Truth Social tilkynnti forsetinn fyrrverandi að stjórnvöld hans muni svipta Harvard skattfrelsi.
„Við ætlum að taka skattfrjálsa stöðu Harvard. Það er það sem þau eiga skilið!“ skrifaði Trump á Truth Social.
Með þessu boðar Trump áframhaldandi aðgerðir gegn bandarískum háskólum, sem hann og stuðningsmenn hans telja of frjálslynda og andsnúna stefnu hans.
Hvorki Hvíta húsið né fjármálaráðuneytið hafa þó útskýrt hvernig eða hvenær slík ákvörðun yrði framkvæmd.
Ef Harvard missir skattfrelsi sitt gæti háskólinn þurft að greiða tekjuskatt af tekjum sínum, sem nemur milljörðum dollara ár hvert, einkum af fjárfestingatekjum úr umfangsmiklu fjárfestingasafni skólans.
Auk þess myndi það hafa áhrif á styrki, þar sem einstaklingar og fyrirtæki myndu missa skattaafslátt vegna framlaga til skólans.
Trump hefur einnig hótað að svipta Harvard og öðrum háskólum allt að 2,2 milljörðum dala í alríkisstyrkjum. Harvard brást við þeirri hótun með því að höfða mál gegn stjórnvöldum í síðasta mánuði.
Áform forsetans koma í kjölfar vaxandi gagnrýni hans á fræðasamfélagið og fjölmiðla. Einnig á föstudag lýsti Trump yfir því að hann hygðist stöðva fjármögnun til bandarískra opinberra fjölmiðla, PBS og NPR.
Gagnrýnendur Trump telja að stefna hans feli í sér markvissar árásir á frjálsa umræðu og akademískt sjálfstæði. Stjórnin hefur haldið því fram að háskólar, eins og Harvard, hafi sýnt hlutdrægni og jafnvel brotið gegn lögum um erlendar styrkveitingar.
Á sama tíma og unnið er að því að endurskoða skattalega stöðu einstakra háskóla hefur Hvíta húsið boðað mögulegar breytingar á viðurkenningarkerfi (accreditation) háskóla, sem skiptir sköpum fyrir aðgengi að alríkisstuðningi og námslánum.
Sérfræðingar telja að slík inngrip geti skapað nýtt og flókið réttarástand. Ef Harvard missir skattfrelsi gæti það haft áhrif á alla þriðja geira starfsemi háskólans og mögulega skapað fordæmi fyrir aðgerðir gegn fleiri stofnunum.
Hvorki tímasetning né lögfræðileg útfærsla aðgerðanna liggur fyrir en yfirlýsing Trump er skýr: hann hyggst refsa þeim stofnunum sem hann telur hafa brugðist hlutverki sínu og stefnu stjórnvalda.
Ef af verður gæti þessi aðgerð haft víðtæk áhrif á bandaríska háskólakerfið, sjálfstæði þess og fjárhagsgrundvöll.
Harvard, sem með tæplega 52 milljarða dala fjárfestingarsjóð er einn ríkasti háskóli heims, gæti þurft að bregðast við bæði fjárhagslega og lagalega í komandi mánuðum.
