Það reyndist ómögulegt í fyrra fyrir eignastýringu Arion banka og Stefnis að reikna hlutfall umhverfislega sjálfbærrar veltu og fjárfestingargjalda fyrir eignir þeirra í innlendum hluta- og skuldabréfum ásamt innlendum sérhæfðum fjárfestingum í samræmi við flokkunarreglugerð ESB.
Á sama tíma hefur enginn erlendur hlutabréfasjóður eða erlendur sérhæfður fjárfestingarsjóður í eignasöfnum viðskiptavina Arion banka eða sjóðum Stefnis birt hæfi eða hlutfall umhverfislega sjálfbærra eigna þeirra.
Viðskiptablaðið hefur á síðustu dögum verið að fjalla um að þrátt fyrir að Ísland sé umhverfisvænt land á flesta mælikvarða þá hafi lánastofnanir þurft að bókfæra hlutfall grænna eigna í 0% á mörgum stöðum.
Það reyndist ómögulegt í fyrra fyrir eignastýringu Arion banka og Stefnis að reikna hlutfall umhverfislega sjálfbærrar veltu og fjárfestingargjalda fyrir eignir þeirra í innlendum hluta- og skuldabréfum ásamt innlendum sérhæfðum fjárfestingum í samræmi við flokkunarreglugerð ESB.
Á sama tíma hefur enginn erlendur hlutabréfasjóður eða erlendur sérhæfður fjárfestingarsjóður í eignasöfnum viðskiptavina Arion banka eða sjóðum Stefnis birt hæfi eða hlutfall umhverfislega sjálfbærra eigna þeirra.
Viðskiptablaðið hefur á síðustu dögum verið að fjalla um að þrátt fyrir að Ísland sé umhverfisvænt land á flesta mælikvarða þá hafi lánastofnanir þurft að bókfæra hlutfall grænna eigna í 0% á mörgum stöðum.
„Það sem kannski er bagalegt er að þessi EU Taxonomy reglugerð var innleidd hér með öðrum hætti heldur en í Evrópusambandinu. Á Íslandi tóku lögin sem sagt gildi á sama tíma fyrir fjármálafyrirtæki og önnur fyrirtæki sem þýðir að skýrslugjöf bankanna fyrsta árið byggði á gögnum sem fyrirtækin sjálf höfðu ekki birt. En þetta eru vaxtaverkir sem má ætla að eigi aðallega við um fyrsta ár innleiðingarinnar,” segir Hlédís Sigurðardóttir forstöðumaður sjálfbærni hjá Arion banka.
„Hvað stjórnvöld varðar þá höfum við hér á Íslandi ekki innleitt þessa orkuflokka á húsnæði til dæmis. Flokkunarreglugerðin gerir ráð fyrir því að þú sért með þær upplýsingar. Við þurfum því að setja 0% við öll húsnæðislán þar sem við höfum ekki nauðsynlegar upplýsingar. Í flokkunarkerfi ESB er auk þess aðeins verið að horfa á orkunýtingu en ekki hvers konar orku er verið að nota. Þannig að jafnvel þótt orkuflokkunarkerfi á húsnæði yrði innleitt hér á landi þá tekur það ekki tillit til grænu orkunnar okkar og því er óvíst hversu hátt hlutfall myndi í raun flokkast sem grænt,“ bætir Hlédís við.
Hlédís segir að þangað til þessu verður breytt verða lán til heimila á Íslandi líklega alltaf merkt sem 0% umhverfislega sjálfbær samkvæmt skilgreiningu ESB.
,,Það er því miður að þegar við birtum upplýsingar eftir flokkunarreglugerðinni þá er eins og við séum ekki með neinar umhverfisvænar byggingar á Íslandi.“
Á sama tíma eru bankarnir með grænar fjármálaumgjarðir og byggja núverandi grænar skuldabréfaútgáfur á því.
Líkt og Viðskiptablaðið fjallaði um í síðustu viku fór heildarútgáfa grænna skuldabréfa hérlendis yfir 200 milljarða í fyrra. Mun það vera hækkun úr rúmum fjórum milljörðum fyrir fimm árum.
„Þar er búið að skilgreina hvaða íbúðahúsnæði telst grænt út frá þeirri aðferðafræði að meta hvað flokkast sem 15% besta húsnæðið út frá umhverfislegum sjónarmiðum og sú aðferðafræði verður væntanlega notuð eitthvað áfram,“ segir Hlédís.
Nýr ESB-staðall um útgáfu grænna skuldabréfa hefur verið innleiddur í lög hérlendis en íslenskir útgefendur munu að öllum líkindum halda sig við viðmiðunarreglur (e. Green Bond Principles) sem Alþjóðasamtök aðila á verðbréfamarkaði (ICMA) setti.
„Það er ekki komin nein skylda að taka upp Evrópska græna skuldabréfastaðalinn en í nýrri uppfærslu á sjálfbærri fjár málaumgjörð Arion banka sem við munum birta von bráðar er horft enn meira til flokkunarreglugerð ar ESB og álit fengið frá þriðja aðila varðandi þann þátt,“ segir Hlédís
Lán fyrir rafmagnsbílum ekki græn
Hlédís segir einnig miður að hlutfall neyslulána til bifreiðakaupa sé einnig í 0%. „Bílalán, meira að segja fyrir rafbíla, teljast heldur ekki græn í lánabókum bankanna hérlendis þar sem upplýsingar eru ekki fullnægjandi.
„Ef þú ert að fjármagna rafmagnsbíla þá þarftu að vera með upplýsingar um veltiviðnámsstuðul dekkja og þær upplýsingar liggja ekki fyrir. Þannig að í töflunni hjá okkur eru öll bílalán 0% græn þrátt fyrir að góður hluti þeirra sé vegna rafmagnsbíla.“
Að sögn Hlédísar hefur mikil vinna farið í að skilja reglugerðina í tengslum við ársreikningagerð og sækjast eftir öllum upplýsingum sem voru aðgengileg.
„Það er auðvitað ekki skemmtilegt eftir mikla vinnu, fundi með fyrirtækjum, endurskoðendum og ráðgjöfum að niðurstaðan skuli vera núll vegna skorts á gögnum. Um 11% fyrirtækja sem við lánum til ber skylda að birta upplýsingar samkvæmt flokkunarreglugerðinni. Vonandi verðum við því ekki með núll um næstu áramót þegar kemur að fyrirtækjalánum,“ segir Hlédís.
Þá tekur reglugerðin ekki einungis til umhverfismála heldur þurfa fyrirtæki að uppfylla allar alþjóðlegar kröfur um mannréttindi í allri virðiskeðjunni. „Flokkunarreglugerðin felur í sér strangar kröfur og það er ekki nóg að starfsemin sé græn heldur þurfa fyrirtæki að vera með sitt á hreinu varðandi mannréttindi og fleira – og þá bæði í eigin starfsemi og virðiskeðjunni allri.“
Hlédís segir að auðvitað séu þetta allt góð markmið en að um sé að ræða tímabil hér á landi þar sem fyrirtæki eru að aðlaga starfssemi sína að regluverkinu og skilji þær umfangsmiklu kröfur sem eru gerðar. Allt miðar þetta að því að auka sjálfbæra starfsemi fyrirtækja og gagnsæi um framgang markmiða sem er jákvætt og nauðsynlegt.
