Í nýju fjárlagafrumvarpi Donalds Trump Bandaríkjaforseta, sem hann hefur lýst sem „risastóru og fallegu“ frumvarpi, leynist ákvæði sem sumir fjárfestar og lögfræðingar segja að gæti reynst alvarlegasta tímasprengjan í bandarískri skattalöggjöf um árabil.
Gillian Tett, ein af ritstjórum Financial Times, bendir á að svokallað „ákvæði 899“ gæti skapað mikla óvissu og jafnvel dregið úr vilja erlendra aðila til að halda á bandarískum eignum.
Ákvæðið, sem felur sig ákaflega vel í rúmlega þúsund síðna frumvarpinu, heimilar fjármálaráðuneyti Bandaríkjanna að hækka tekjuskatt og fjármagnstekjuskatt um allt að 20 prósentustig á erlenda fjárfesta frá „mismunandi erlendum ríkjum“ – án þess að skýrt sé hvaða lönd það nái til.
Sumir sérfræðingar kalla þetta „hefndarskatt“ og óttast að hann verði notaður til að þrýsta á löns til að ná viðskiptasamningum við Bandaríkin. Til að mynda gæti hefndarskattinum verið beitt gegn Evrópusambandinu, Kanada og jafnvel nánum bandamönnum Bandaríkjanna.
Bandarískir skattasérfræðingar, þar á meðal frá lögfræðistofunni Davis Polk, telja að ákvæðið geti haft áhrif á lönd sem innleiða stafræna þjónustuskatta, þar á meðal Bretland, Frakkland og Þýskaland.
Kanadískir lögmenn hafa gengið svo langt að segja að með ákvæði 899 hafi Bandaríkin „lýst yfir skattastríði gegn bandamönnum“.
Ákvæðið grefur að mati gagnrýnenda undan margra ára tilraunum til alþjóðlegrar samvinnu á sviði skattlagningar, t.d. innan OECD, og stangast á við reglur um skattlagningu ólíkra ríkja á hagnað fjölþjóðafyrirtækja.
George Saravelos hjá Deutsche Bank bendir á að ákvæðið ógni opnum fjármálamörkuðum Bandaríkjanna með því að nota skatta sem stjórntæki í efnahagsmálum, fremur en sem hlutlaust kerfi.
Þótt ekki sé víst hvort ákvæðið komist í gegnum öldungadeildina, og jafnvel þótt það verði milduð útgáfa þess sem samþykkt verður, þá hefur nærvera þess í frumvarpinu ein og sér þegar valdið óróa.
Kanadískir lífeyrissjóðir og stórir asískir fjárfestar hafa samkvæmt heimildum Financial Times þegar hafið að draga úr vægi bandarískra eigna í eignasöfnum sínum.
Sambærilegar áhyggjur hafa komið fram innan Seðlabanka Bandaríkjanna, sem hefur varað við því að traust á bandarískum ríkisskuldabréfum sem „öruggum hafnarstað“ gæti verið að rofna.
Sumir ráðgjafar styðja ákvæðið sem mögulega leið til að afla tekna, en hugveita sem tengd er varaforsetanum JD Vance telur að það gæti skilað allt að 2.000 milljörðum dala á næstu tíu árum.
Aðrir, þar á meðal ríkissjóðsstjórinn Scott Bessent, eru sagðir varfærnir, enda þurfi Bandaríkin að selja gríðarlegt magn ríkisskuldabréfa á næstu árum og vilji því ekki fæla erlenda fjárfesta frá.
Frumvarpið hefur þegar verið harðlega gagnrýnt fyrir að hygla ríkustu Bandaríkjamönnum og auka verulega við ríkisskuldir.
En ef ákvæði 899 verður að lögum, eða jafnvel ef það verður ekki útilokað af yfirvöldum, gæti það breytt eðli fjármálatengsla Bandaríkjanna við umheiminn. Þá gætu viðskiptastríð breyst í fjármálastríð.
„Það sem er ógnvekjandi er að þetta er sprengja sem Bandaríkin gætu virkjað gegn sjálfum sér,“ skrifar Tett.
Öldungadeildin, sem fær frumvarpið til meðferðar á næstu dögum, hefur því mikið í húfi – ekki aðeins hvað varðar bandaríska fjárhagsstöðu heldur líka orðspor landsins sem fyrirsjáanlegan, öruggan og traustan vettvang fyrir alþjóðlega fjárfesta.
