Fyrirtæki í gistirekstri og veitingaþjónustu skera sig úr með hæsta vanskilahlutfallið á lánum hjá fjármálafyrirtækjum, samkvæmt nýrri skýrslu Seðlabanka Íslands um fjármálastöðugleika.
Í lok mars mældust vanskil fyrirtækja í þessum greinum 6,8%, sem er hæsta hlutfallið meðal atvinnugreina þrátt fyrir að hafa lækkað um tæpt 1 prósentustig frá áramótum.
Til samanburðar mældust vanskil fyrirtækja í byggingastarfsemi 4% og voru lítillega breytt frá fyrri mælingum. Heildarvanskil fyrirtækjalána voru 2,6% og hjá einstaklingum 1%.
Skuldavöxtur heimila jókst lítillega, eða um 1% að raunvirði, á fyrstu þremur mánuðum ársins. Nafnvöxtur mældist 4,8%. Helsti drifkrafturinn var eftirspurn eftir íbúðalánum, einkum hjá lífeyrissjóðum, þar sem betri vaxtakjör bjóðast og útlánareglur hafa ekki verið hertar líkt og hjá bönkunum.
Eftirspurn eftir nýjum lánum til heimila hefur þó dregist saman á síðustu mánuðum og hraði uppgreiðslna á óverðtryggðum lánum hefur minnkað – líklega vegna lækkandi vaxta á óverðtryggðum íbúðalánum. Um 40% nýrra íbúðalána það sem af er ári hafa verið óverðtryggð.
Raunvöxtur skulda fyrirtækja við innlend fjármálafyrirtæki var 6% í lok mars, samanborið við 9,9% nafnvöxt. Lánveitingum til fyrirtækja hefur fækkað í flestum greinum, nema í byggingastarfsemi og þjónustu. Þá hefur dregið verulega úr nýjum útlánum í erlendum gjaldmiðlum frá síðasta ári.
Fyrirtæki hafa í auknum mæli tekið óverðtryggð lán, meðal annars vegna þess að bankarnir hafa dregið úr notkun verðtryggðra lána sökum verðtryggingarmisvægis í eigin bókum.
Þrátt fyrir hækkandi vexti og takmarkanir á lánaskilyrðum er almennt lítið um vanskil hjá bæði heimilum og fyrirtækjum, í sögulegu og alþjóðlegu samhengi.
Seðlabankinn bendir þó á mikilvægi þess að fylgjast með ákveðnum greinum nánar, sérstaklega í ferðaþjónustu og byggingargeiranum, þar sem vanskilahlutföll eru hærri en annars staðar.
