Verkstjórnin mikla, undir forystu Kristrúnar Frostadóttur, segist ganga samstíga til verka og að hún vilji láta verkin tala. Óhætt er að fullyrða að verk ríkisstjórnarinnar tali sínu máli.
Síðustu daga – nokkrum dögum fyrir áætluð þinglok – hefur ríkisstjórnin ítrekað lagt fram stór og veigamikil mál, klappað sér á bakið og hrósað sér í hástert fyrir dugnaðinn og framtakssemina. Þegar litið er undir húddið kemur hins vegar í ljós að málin bera öll merki mikils asa, þau eru hroðvirknislega unnin, greiningar á áhrifum skortir og málin keyrð inn á þing án alls samráðs, þvert á vinnureglur ríkisstjórnarinnar sjálfrar. Ráðherrar og stjórnarliðar bera fyrir sig að málin séu svo sérlega brýn að ekki megi vera að því að hinkra eftir samráði við hagaðila fyrir framlagningu frumvarpanna. Sitt sýnist auðvitað hverjum um það hvað megi bíða og hvað ekki, en eru málin raunverulega svo brýn að ekki gefst tími til að fullvinna áhrifamat og greiningar áður en þau eru lögð fram á Alþingi?
Árangur ríkisstjórnarinnar á greinilega að mæla í fjölda frumvarpa sem lögð eru fram og verða að lögum en ekki ágæti þeirra, innihaldi og raunverulegum áhrifum. Magn umfram gæði er mottóið á stjórnarheimilinu og friðurinn þar augljóslega keyptur dýru verði og óvönduðum vinnubrögðum. Þegar aðrir dirfast svo benda á hið augljósa, það sem betur mætti fara, krefjast jafnvel vandaðri vinnubragða, og virðingu við lagasetningarreglur er ráðist í orðaleiki um réttlæti og sanngirni, óbilgirni stjórnarandstöðu og meint málþóf. Aldrei er litið inn á við.
Gerræðisleg sýndarstjórnmál
Nýlegt og nærtækt dæmi er frumvarp ríkisstjórnarinnar um tvöföldun veiðigjalda. Æsingurinn á stjórnarheimilinu kom í veg fyrir fullnægjandi samráð við samningu frumvarpsins og gerð gagngerra og nauðsynlegra greininga á afleiddum áhrifum skattahækkunarinnar. Stjórnarliðar hafa þess í stað reynt af öllum mætti að sannfæra þjóðina um að hér sé um að ræða leiðréttingu en ekki skattahækkun. Leiðréttingu sem að auki hafi alls engin áhrif á rekstur fyrirtækjanna sem greiða skattinn, nú eða nokkra aðra. Jafnvel þó svo að í frumvarpinu sjálfu segi mjög skýrt að óumdeilt sé að veiðigjald sé skattur – innbyrðis ósamræmið og sýndarstjórnmálin eru hrópandi. Leiðrétting og réttlæti eru orðin sem stjórnarliðar telja að firri sig allri ábyrgð. Einhvers konar allsherjar syndaaflausn. En verkefni kjörinna fulltrúa er ekki að búa til falleg og grípandi slagorð – heldur að standa vörð um hagsmuni lands og þjóðar og raunverulega hagsæld alls samfélagsins.
Tvöföldun veiðigjalds er þó ekki eina skattahækkunaræfing ríkisstjórnarinnar. Afnám samnýtingar hjóna og fólks í sambúð á skattþrepum er annað dæmi. Stjórnarliðar telja sig nefnilega hafa komið auga á tækifæri til leiðréttingar, aukinnar sanngirni og réttlætis víða í kerfinu og því ávallt borið við að ríkið hafi „orðið af tekjum“ og þær þurfi að endurheimta. Undirliggjandi er sú yfirlýsta stefna að ríkið eigi allt sjálfsafla fé einstaklinganna í landinu en veiti þeim góðfúslegt leyfi til að ráðstafa hluta þess. Ef svo, hver eru þá einhver takmörk fyrir því hvaða gjöld má hækka, hvenær og hvernig?
Undirrituð er þeirrar skoðunar að vel megi ræða um hvernig eigi að skipta kökunni – það er bæði sjálfsagt og eðlilegt. En það verður að gera með festu, gögnum, í samstarfi við atvinnulífið og aðra hagaðila með heildarmyndina að leiðarljósi. Þau mál sem nú á að keyra í gegn um þingið – í flýti og án umræðu – eru ekki þannig búin. Við þingheimi og þá sér í lagi stjórnarandstöðu blasir við það lýðræðislega hlutverk að spyrna við fótum.
Höfundur er þingflokksformaður Sjálfstæðisflokksins.
