Vinir mínir sem starfa hjá Arion banka sögðu mér frá sérkennilegu listaverki í safneign bankans í sumar: Pappakassa sem stillt var upp í einu fundarherbergi þeirra. Vinum mínum, sem alla jafna eru unnendur lista og menningar, var nóg boðið. Einn þeirra hafði á orði að hann kynni að meta vönduð málverk en að þetta væru alls ekki listaverk, heldur bara pappakassar. Verkin sem um ræðir voru eftir einn af okkar merkustu konseptlistamönnum, Hrein Friðfinnsson, en verk eftir hann mátti t.d. sjá fyrir nokkru á Sao Paulo tvíæringnum í Brasilíu.
Hugmyndin um að hversdagslegir hlutir geti verið list er vel þekkt og hefur notið viðurkenningar innan listheimsins allt frá því að Duchamp stillti upp og áritaði þvagskálar á listsýningu. Engu að síður er það vel skiljanlegt og skynsamlegt að efast um hvort hvaða hlutur sem er geti haft listrænt gildi.
Ef pappakassa hefur verið stillt upp sem listaverki, þá hefur þú allan rétt á því að gagnrýna verkið sem slíkt og ræða um það sem gott eða slæmt. Það sem er hins vegar lítils virði er að halda áfram að ræða um gripinn einungis sem venjulegan og ómerkilegan hlut. Venjulegir hlutir eru venjulegir vegna þess að þeir vekja takmarkaðar tillfinningar innra með okkur. Þeir geta hins vegar fengið aukið vægi séu þeir settir í annað samhengi. Fyrsti bíllinn þinn er t.d. ekki „bara“ bíll, giftingarhringurinn þinn er ekki „bara“ hringlaga málmur og maturinn sem móðir þín eldar er heldur ekki „bara“ matur.
Þótt listaverk geti virst í fyrstu vera „bara“ hversdagslegur hlutur, þá þýðir það ekki að hægt sé afskrifa það sem slíkt samstundis. Mat á listaverki krefst yfirleitt tíma til áhorfs og umhugsunar. Að því loknu er hægt að afskrifa það sem arfaslakt listaverk, en ekki verður hjá því komist að viðurkenna að það er alls ekki „bara“ pappakassi.
